و كم استعداد نيز مى‌توانند نيروى عقلى و اخلاقى خويش را بهتر به كار بندند، و از آن بيشتر بهره گيرند، اما متاسفانه در دنياى ما كسانى كه نيايش را در چهره حقيقتش بشناسند بسيار كمند" [1] از آنچه گفتيم پاسخ اين ايراد كه مى‌گويند دعا بر خلاف" رضا و تسليم" است نيز روشن شد، زيرا دعا همانطور كه در بالا شرح داده شد يك نوع كسب قابليت براى تحصيل سهم زيادتر از فيض بى‌پايان پروردگار است.

به عبارت ديگر انسان به وسيله دعا توجه و شايستگى بيشترى براى درك فيض خداوند پيدا مى‌كند، بديهى است كوشش براى تكامل و كسب شايستگى بيشتر عين تسليم در برابر قوانين آفرينش است، نه چيزى بر خلاف آن.

از همه گذشته" دعا" يك نوع عبادت و خضوع و بندگى است، و انسان به وسيله دعا توجه تازه‌اى به ذات خداوند پيدا مى‌كند، و همانطور كه همه عبادات اثر تربيتى دارد دعا هم داراى چنين اثرى خواهد بود.

و اينكه مى‌گويند:" دعا فضولى در كار خدا است! و خدا هر چه مصلحت باشد انجام مى‌دهد" توجه ندارد كه مواهب الهى بر حسب استعدادها و لياقتها تقسيم مى‌شود، هر قدر استعداد و شايستگى بيشتر باشد سهم بيشترى از آن مواهب نصيب انسان مى‌گردد.

لذا مى‌بينيم امام صادق ع مى‌فرمايد:

ان عند اللَّه عز و جل منزلة لا تنال الا بمسالة

:" در نزد خداوند مقاماتى است كه بدون دعا كسى به آن نمى‌رسد"! [2] دانشمندى مى‌گويد:" وقتى كه ما نيايش مى‌كنيم خود را به قوه پايان ناپذيرى كه تمام كائنات را به هم پيوسته است متصل و مربوط مى‌سازيم" [3]

[1] نيايش آلكسيس كارل.

[2] اصول كافى جلد 2 صفحه 338 باب فضل الدعاء و الحث عليه حديث 3.

[3] آئين زندگى صفحه 156.