نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 98
(الْأَرْضِ )[1] و اين آيه به يك قانون كلى الهى اشاره مىكند، و
آن اين است كه بطور كلى فرع هر چيزى به اصل خودش ملحق مىشود.
(قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ ما قَدْ سَلَفَ
...) كلمه انتهاء به معناى ترك و صرفنظر كردن از عملى است به
خاطر نهى از آن، و كلمه سلوف به معناى تقدم است، و سنت
طريقه و روش را گويند.
رسول خدا 6
در اين آيه مامور شده كه آن را بر كفار قريش قرائت نموده و ابلاغ بدارد، و در
معناى آن هم تطميع هست و هم تهديد، و حقيقتش دعوت به اين است كه جنگ و فتنه انگيزى
را ترك كنند تا خداوند بخاطر آن از ايشان آن قتل و آزارى را كه در باره مؤمنين روا
داشته بودند بيامرزد و اگر از آنچه نهى شدهاند دست برندارند، همان سنت خدا كه در
باره نياكان ايشان جريان يافت، و نياكان آنان را هلاك و منقرض ساخت و كوششهايشان
را هدر داد در حق ايشان نيز جريان مىيابد.
(وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلَّهِ
فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ...) اين آيه و
آيه بعدش مشتمل است بر تكليف مؤمنين به وظيفهاى، در قبال آن وظيفهاى كه كفار در
آيه قبلى مكلف به آن بودند، به اين معنا كه در آيه قبل فرموده بود: به كفار
بگو اگر از دشمنى خدا و رسولش دست بردارند جرائم گذشتهشان آمرزيده مىشود، و اگر
آن خرابكارىها را تكرار كنند خوب مىدانند كه بر نياكانشان چه گذشت ، آن گاه
در اين آيه مىفرمايد به آنان چنين بگو: و اما تو و مؤمنين زنهار كه در مهم خود كه
همان اقامه دين و تصفيه كردن و صالح ساختن محيط براى مؤمنين است كوتاهى و سستى
نكنيد، و به قتال كفار بپردازيد تا اين فتنهها كه هر روز به راه مىاندازند خاتمه
پذيرد و ديگر هواى فتنهانگيزى در سر نپرورانند، اگر دست بردارند كه خداوند به
پاداش اعمالى كه از ايشان ببيند جزاى خيرشان مىدهد، و اگر سرپيچى كنند و هم چنان
فتنه و جنگ به راه اندازند، شما نيز جنگ را ادامه دهيد كه خداوند ياور شما است،
بايد اين را بدانيد و سستى و ترس به خود راه ندهيد.
[1] فرو فرستاد از آسمان آبى را پس هر آبگيرى بقدر ظرفيتش جريان
يافت، پس سيل كفى برآمده بر گرفت، همچنين از آنچه( از فلزات) به طلب درست كردن
زيور و يا ابزار آتش بر آن مىدميد كفى مانند كف آب( روى مذابش قرار مىگيرد)
خداوند حق و باطل را اين چنين( به آب و فلز مذاب- و كف روى آن دو) بر هم مىزند
اما كف پس با خشكيدن سيل از بين مىرود، و اما آنچه به درد مردم مىخورد در زمين
باقى مىماند. سوره رعد آيه 17
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 98