(وَ الَّذِينَ جاؤُ مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ )[742].

پس، بخاطر اينكه سابقون تمامى كسانى را كه در ميان مسلمين از ابتداء طلوع اسلام تا روز قيامت به ايمان سبقت جستند شامل مى‌شد لذا كلمه اولون را آورد تا مختص به مهاجرين و انصار گردد.

و چون سبق كه در مقابل لحوق و تابعيت است از امور نسبى است، و لازمه‌اش اين است كه مسلمين هر عصرى در ايمان به خدا سابق باشند بر مسلمين اعصار بعدى، و مسلمين اعصار بعدى لاحق باشند، لذا در آيه شريفه سابقون را مقيد كرد به اولون تا دلالت كند بر اينكه مقصود طبقه اول از مسلمين صدر اسلام است.

و چون خداى سبحان طبقه سوم از اصناف سه‌گانه را در جمله‌(وَ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ) ذكر نمود، و مقيد نكرد به تابعين عصرى معين، و توصيف هم نكرد به تابعين سابق و يا اول و يا امثال آن، و در نتيجه تمامى مسلمين بعد از سابقون اولون را شامل شد، قهرا مؤمنين به دين اسلام و آنهايى كه راستى مؤمنند و نفاق ندارند از ابتداى طلوع اسلام تا روز قيامت سه دسته شدند. يكى سابقون اولون از مهاجرين. دوم سابقون اولون از انصار. سوم تابعين ايشان. و دو صنف اول تابع نيستند، پس، در حقيقت آن دو صنف پيشوا و پيشرو و بقيه مسلمين يعنى صنف سوم تا روز قيامت تابع ايشانند، و اگر متبوع هم باشند به مقايسه با آيندگان متبوعند.

و اين خود بهترين شاهد است بر اينكه منظور از سابقين اولين همان كسانى‌اند كه اساس دين اسلام را استوار نموده، قبل از آنكه بنيانش استوار گردد و بيرقش به اهتزاز درآيد، پايه‌هاى آن را بپا داشتند، حال يا به اينكه ايمان آورده و به رسول خدا 6 پيوسته، در فتنه‌ها و شكنجه‌ها شكيبايى نموده و از ديار و اموال خود چشم پوشيده به حبشه و مدينه هجرت كردند، و يا به اينكه آن حضرت را يارى نموده و او و مهاجرين با او را در شهر خود و خانه‌هاى خود منزل دادند، و قبل از آنكه واقعه‌اى رخ دهد از دين خدا دفاع كردند.

و اين تنها با كسانى انطباق دارد كه قبل از هجرت رسول خدا 6 ايمان آورده و تا قبل از واقعه بدر كه ابتداى ظهور و قدرت‌نمايى اسلام است دست از شهر و وطن خود شسته، به مدينه مهاجرت كردند، و يا به آن حضرت ايمان آورده، او را در شهر خود مدينه منزل داده و خود را آماده نصرتش اعلام داشتند.