سپرده شد عينى و اثرى از او باقى نماند[1].

مؤلف: داستان محشى بن حمير در تعدادى از روايات وارد شده، چيزى كه هست به فرضى هم كه صحيح باشند مستلزم آن نيست كه بگوئيم آيه شريفه در باره آن نازل شده. علاوه بر اينكه، ميان مضمون اين روايات و مضمون آيات تفاوت بسيارى است. و بر ما هم واجب نيست كه بهر داستانى از داستانهاى زمان رسول خدا 6 برمى‌خوريم- و آن داستان هر چه باشد- آن را به يكى از آيات قرآن ببنديم، آن گاه آيه را به همان داستان تفسير نموده و آن را حاكم بر آيه قرار دهيم.

و در الدر المنثور است كه ابن جرير، ابن منذر، ابن ابى حاتم و ابو الشيخ از ابن عباس روايت كرده‌اند كه گفت: چقدر امشب شبيه ديشب است‌[2]. آن گاه آيه‌( كَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْكُمْ قُوَّةً) ...(وَ خُضْتُمْ كَالَّذِي خاضُوا ) را تلاوت نموده، گفت: مقصود بنى اسرائيل‌اند كه اينك ما مسلمانان هم داريم مثل آنها مى‌شويم، و به آن خدايى كه جان من در دست اوست روش يهود را آن چنان پيروى خواهيد كرد كه حتى اگر ايشان به سوراخ سوسمارى بروند شما هم بدنبالشان خواهيد رفت‌[3].

مؤلف: اين روايت را مجمع البيان نيز از ابن عباس نقل كرده است‌[4].

و نيز در مجمع البيان از تفسير ثعلبى از ابى هريره از ابى سعيد خدرى از رسول خدا 6 نقل شده كه فرمود: شما مسلمانان نيز روشى را پيش خواهيد گرفت كه امم گذشته پيمودند، ذراع به ذراع وجب به وجب و باع به باع‌[5]، حتى اگر يكى از ايشان به درون سوراخ سوسمارى درآيد شما نيز در خواهيد آمد. گفتند: يا رسول خدا همانطورى كه فارسيان و روميان و اهل كتاب كردند؟ فرمود: پس اينكه گفتم امم گذشته مقصودم چه بود، مگر غير از اينها كه نام بردى مردم ديگرى هم هستند؟[6] و نيز در همان كتاب از تفسير ثعلبى از حذيفه منقول است كه: منافقينى كه امروز در

[1] الدر المنثور ج 3 ص 254

[2] اين جمله يكى از مثالهاى عرب است كه وقتى مى‌خواهند بگويند چقدر اين داستان شبيه به آن داستان و آن پيش آمد است مى‌گويند چقدر امشب شبيه ديشب است .

[3] الدر المنثور ج 3 ص 255

[4] مجمع البيان ج 5 ص 49

[5] فاصله ميان دو دست باز را باع گويند.

[6] مجمع البيان ج 5 ص 49