نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 335
اين بود آنچه كه آيه
شريفه بر آن دلالت داشت، و چون مشتمل است بر پارهاى از مسائل كلامى لذا مفسرين در
اين آيه مشاجرههايى بس طولانى كردهاند كه ما آنها را به زودى (بعد از بحث روايتى
آيات مورد بحث) در يك فصل جداگانهاى ايراد خواهيم نمود- ان شاء اللَّه. و جمله(فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ) كه وعده عذابست به حرمت شديد كنز دلالت مىكند.
(يَوْمَ يُحْمى عَلَيْها فِي نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوى بِها جِباهُهُمْ وَ
جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ ...) كلمه احماء به معناى داغ كردن هر
چيز است بطورى كه حس آدمى از احساس آن ناراحت شود، و اگر با على متعدى
شده و گفته شود:(يُحْمى عَلَيْها) اين معنا را مىدهد
كه آتش بر آن چيز افروخته مىشود تا داغ گردد. و كلمه كى - كه
كلمه تكوى مشتق از آن است- عبارت است از الصاق چيز داغ به بدن (كه در
فارسى آن را داغ نهادن مىگويند.) پس معناى آيه اين است كه: اين عذابى كه ما دفينه
كنندگان ثروت را از آن بيم داديم و بر آن تهديدشان كرديم، وقوعش در روزى است كه در
آتش جهنم بر آن پولهاى دفينه شده دميده مىشود تا سرخ گردد، آن گاه با همانها
پيشانيها و پشت و پهلوى ايشان را داغ مىكنند، و در آن موقع به ايشان گفته مىشود
اين همان پولهايى است كه براى روز مباداى خود جمع كرده بوديد، اينك همانها را
بچشيد، زيرا اينها همانها است كه امروز به صورت عذاب درآمده و شما را شكنجه
مىدهد .
و بعيد نيست
علت اينكه از ميان همه اعضاء، پيشانى و پشت و پهلو را نام برد اين باشد كه اينان
در برابر پول خضوع مىنموده آن را سجده مىكردند، و سجده با پيشانى صورت مىگيرد،
و پول را پشت و پناه و مايه دلگرمى خود مىدانستند، و پناه بردن به چيزى با پهلو
انجام مىشود، و بر آن تكيه مىكردند، و اتكاء با پشت صورت مىگيرد، البته مفسرين
ديگر در اين باره نكتههاى ديگرى ذكر كردهاند و خدا داناتر است.
بحث
روايتى
در كافى به
سند خود از حفص بن غياث از امام صادق (ع) روايت كرده كه در حديث شمشيرها كه از پدر
بزرگوارش نقل كرده فرموده: و اما شمشيرهاى سهگانهاى كه كشيده شده يكى شمشيرى است
كه عليه مشركين عرب بكار مىرود، و دليل لزوم بكار بردنش آيه(فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ) است.
فرمود: شمشير
دوم شمشيرى است كه عليه اهل ذمه بكار مىرود، و دليل لزوم بكار
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 335