و در تفسير برهان از ابن شهرآشوب روايت كرده كه رسول خدا 6 در عريش فرمود: بارالها! اگر تو امروز اين گروه (مسلمين) را هلاك كنى بعد از اين روز، ديگر پرستش نخواهى شد، در اين موقع بود كه آيه‌(إِذْ تَسْتَغِيثُونَ) نازل گرديد، رسول خدا 6 بيرون آمد در حالى كه مى‌فرمود: بزودى جمع مشركين شكست خورده و پا به فرار مى‌گذارند، خداوند هم او را با پنج هزار ملك سواره كمك نمود و عدد ايشان را در چشم مشركين بسيار وانمود كرد، و در عوض عدد مشركين را در نظر مسلمين اندك جلوه داد، و اين آيه نازل شد:(وَ هُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوى‌)، آنان در دورترين نقطه مرتفع وادى و پشت ريگزارى وسيع قرار گرفته بودند و رسول خدا 6 در نقطه مرتفع نزديك يك چاه قرار داشت‌[1].

مؤلف: در اين روايت نيز همان حرفى است كه در روايت قبل گفتيم.

و در مجمع البيان مى‌گويد: بلخى از حسن نقل كرده كه گفته است آيه‌(وَ إِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ ...) قبل از آيه‌(كَما أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِّ) نازل شده و ليكن در تنظيم قرآن بعد از آن نوشته شده است‌[2].

مؤلف: تقدم مدلول يك آيه بر مدلول آن ديگرى از نظر وقوع در خارج ملازم اين نيست كه جلوتر هم نازل شده باشد، و از سياق آيه هيچ دليلى بر گفتار حسن نمى‌توان يافت.

و در تفسير عياشى از محمد بن يحيى خثعمى از امام صادق (ع) روايت كرده كه در ذيل آيه‌(وَ إِذْ يَعِدُكُمُ اللَّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّها لَكُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ) فرموده: شوكت آن برخوردى بود كه در آن قتال بود[3].

[داستان جنگ بدر]

مؤلف: نظير اين روايت را قمى نيز در تفسير خود نقل كرده است‌[4].

و در مجمع البيان مى‌گويد: سيره‌نويسان و نيز ابو حمزه و على بن ابراهيم در كتب تفسيرشان نقل كرده‌اند كه: ابو سفيان با قافله قريش از شام مى‌آمد با اموالى كه در آنها عطريات بود و در آن قافله چهل سوار از قريش بودند، پيغمبر اكرم (صلوات اللَّه عليه) چنين رأى داد كه اصحابش بيرون روند و راه را بر ايشان گرفته و اموال را بگيرند، لذا فرمود: اميد است خداوند اين اموال را عايد شما كند. اصحاب نيز پسنديدند، بعضى به عجله حركت كردند، و بعضى ديگر به كندى، چون باور نمى‌كردند كه رسول خدا 6 از رموز جنگى‌

[1] تفسير برهان ج 2 ص 69

[2] مجمع البيان ج 4 ص 521 ط تهران

[3] تفسير عياشى ج 2 ص 49 ح 23

[4] تفسير قمى ج 1 ص 270