نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 239
اين باره چيزى
شنيدهاى؟ عرض كردم آرى حديثى دارم، و آن اين است كه ابن عباس گفته است: حج اكبر
عبارتست از روز عرفه، به اين معنا كه هر كس روز عرفه تا طلوع آفتاب روز عيد قربان
را درك كند حج را درك كرده، و هر كس ديرتر برسد حج آن سال از او فوت شده، پس شب
عرفه، هم براى قبل و هم براى بعد قرار داده شده. دليل بر اين قول هم اين است كه كسى
كه شب قربان تا طلوع فجر را درك كند حج را درك كرده و از او مجزى است، هر چند وقوف
در روز عرفه را نداشته.
[در روايات
شيعه روز حج اكبر، روز عيد قربان دانسته شده است]
امام صادق
(ع) فرمود: امير المؤمنين فرموده حج اكبر روز قربان است، و احتجاج كرده به آيه قرآن
كه مىفرمايد:(فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ) و اين چهار
ماه عبارت است از بيست روز از ذى الحجه و تمامى محرم و صفر و ربيع الاول و ده روز
از ربيع الآخر، و اگر روز حج اكبر روز عرفه (نهم ذى الحجه) باشد آن گاه تا روز دهم
ربيع الآخر چهار ماه و يك روز مىشود و حال آنكه قرآن فرموده مهلت كفار از روز حج
اكبر چهار ماه است، و نيز استدلال كردهاند به آن آيه ديگر كه مىفرمايد:(وَ أَذانٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ
الْأَكْبَرِ) و سپس فرموده كه اعلام كننده در آن روز من بودم.
پرسيدم: پس
معناى كلمه حج اكبر چيست؟ فرمود: از اين جهت بزرگترين حج ناميده شد كه
در آن سال هم مسلمانها به زيارت خانه خدا رفتند، و هم مشركين، و بعد از آن سال بود
كه ديگر زيارت كردن كفار ممنوع شد[1].
و نيز در
همان كتاب از صدوق از معاوية بن عمار روايت شده كه گفت: از امام صادق (ع) پرسيدم
روز حج اكبر چه روزى است؟ فرمود: روز قربان است، و حج اصغر عمره است[2].
مؤلف: اين
روايت علاوه بر اينكه حج اكبر را به روز قربان تفسير كرده، وجه اين تسميه را هم
ذكر كرده (و آن اينكه عمره به تنهايى، حج اصغر، و عمره با حج، حج اكبر است) و همه
روايات وارده از ائمه اهل بيت (ع) جز چند روايت شاذ متفقند بر اينكه منظور از روز
حج اكبر روز عيد قربان يعنى دهم ذى الحجه است كه آن را روز نحر هم
مىنامند، همين معنا را از على (ع) هم روايت كردهاند.
كلينى در
كافى آن را از على بن ابراهيم از پدرش از ابن ابى عمير از معاوية بن عمار از