نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 10
غير ايشان اختصاص
داده تا در آن تصرف نمايند.
دقت در اين
بيان اين معنا را هم روشن مىكند كه تعبير از غنائم به
انفال كه جمع نفل و به معناى زيادى است، اشاره است به علت حكم از طريق بيان
موضوع اعم آن، گويا: فرموده است: از تو مساله غنائم را مىپرسند كه عبارت است از
زيادتى كه در ميان مردم كسى مالك آن نيست، و چون چنين است در جوابشان حكم مطلق
زيادات و انفال را بيان كن و بگو: همه انفال (نه تنها غنائم) از آن خدا و رسول او
است و لازمه قهريش اين است كه غنيمت هم از آن خدا و رسول باشد.
و چه بسا به
همين بيان اين معنا تاييد شود كه الف و لام در لفظ الانفال
اولى، الف و لام عهد و در الانفال دومى براى جنس و يا براى استغراق
بوده باشد، و روشن شود سر اينكه چرا فرمود:(قُلِ الْأَنْفالُ) و
نفرمود: قل هى للَّه و الرسول- بگو آن براى خدا و رسول است .
و نيز به اين
بيان روشن مىشود كه جمله(قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ
الرَّسُولِ) يك حكم عمومى را متضمن است كه به عموم خود، هم غنيمت را شامل
مىشود، و هم ساير اموال زيادى در جامعه را، از قبيل سرزمينهاى تخليه شده و دهات
متروكه و قله كوهها و بستر رودخانهها و خالصهجات پادشاهان و اموال اشخاص بى
وارث، و از همه اين انواع تنها غنيمت جنگى متعلق به جهاد كنندگان به دستور پيغمبر
است، و ما بقى در تحت ملكيت خدا و رسول او باقى است.
اين آن
معنايى است كه دقت در آيات كريمه فوق آن را افاده مىكند، و ليكن مفسرين در باره
آنها حرفهاى ديگرى زدهاند كه نقل آنها و اشكال و نقض در آنها فائدهاى ندارد، و
خواننده خود مىتواند براى اطلاع از آن اقوال به تفاسير مطول مراجعه نمايد.
[پنج صفت
براى مؤمنين حقيقى]
(إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ
...) اين دو آيه و آيه بعدى آنها خصائص و امتيازات مردانى را كه به معناى
حقيقى كلمه، مؤمن هستند بيان نموده و اوصاف كريمه و ثواب جزيلشان را برمىشمارد تا
بدين وسيله جمله سابق را كه فرموده بود:(فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ
أَصْلِحُوا ذاتَ بَيْنِكُمْ) تاكيد نمايد.
و از ميان
همه صفات ايشان، پنج صفت را انتخاب نموده و در اين آيه ذكر كرده است و اين پنج
صفت، صفاتى هستند كه داشتن آن مستلزم داشتن تمامى صفات نيك و ملازم با دارا بودن
حقيقت ايمان است، صفاتى است كه اگر خود انسان در آنها تامل و دقت كند خواهد ديد كه
داشتن آن، نفس را براى تقوا و اصلاح ذات بين و اطاعت خدا و رسول آماده مىسازد.
و آن صفات
عبارت است از: 1- ترسيدن و تكان خوردن دل در هنگام ذكر خدا، 2- زياد
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 10