همه ثقيل است، زيرا همين بس كه ثبوت آن مستلزم فنا و نابودى آنها است، و در آنها يعنى در آسمانها و زمين چيزى كه فناى خودش را تحمل كند وجود ندارد.

اينجا است كه وجه كلام خداى سبحان در(لا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً) ظاهر مى‌شود، چون بغتة و همچنين فجاة به معناى پديد آمدن چيزى است بطور ناگهانى و بدون اينكه قبل از پديد آمدن معلوم باشد، و قيامت بخاطر همان سنگينى و عظمتش است كه بطور ناگهانى پديد مى‌آيد، چون هيچ وصف و علامتى از آن ممكن نيست قبلا معلوم شود، و نيز ممكن نيست كه اول مقدارى از آن ظاهر شود و سپس همه آن صورت وقوع بگيرد، و لذا پديد آمدنش براى تمامى اشياء بطور ناگهانى است.

و نيز از همين جا است كه معناى ما بقى آيه يعنى جمله‌(يَسْئَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ) نيز روشن مى‌گردد، و توضيحش خواهد آمد- ان شاء اللَّه-.(يَسْئَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْها ...) راغب گفته: كلمه حفى به معناى عالم و با خبر از چيزى است‌[1]، و گويا اين كلمه از ماده حفيت فى السؤال: اصرار كردم در پرسش گرفته شده.

و تقدير آيه يسئلونك عنها كانك حفى بها است و جمله‌(كَأَنَّكَ حَفِيٌّ) در وسط كلام و بين يسئلونك و ظرف متعلق به آن قرار گرفته، و اين خود اشاره مى‌كند به اينكه معاصرين رسول خدا 6 اين سؤال را مكرر از وى كرده و اصرار ورزيده‌اند، و به همين جهت قرآن كريم تا اندازه‌اى سؤال و جواب را در عبارت تكرار كرده.

و اينكه دوباره فرمود:(يَسْئَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْها) اشعار و يا دلالت دارد بر اينكه پرسش كنندگان خيال كرده بودند جوابى كه رسول خدا 6 به امر پروردگارش در سؤال اول ايشان داد و فرمود:( إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّي‌) علم آن تنها نزد پروردگار من است از قبيل حواله دادن علم چيزى كه نمى‌داند به خداى تعالى است- كما اينكه ادب دينى هم همان را اقتضاء مى‌كند- و بخاطر رعايت آن بود كه فرمود: نزد پروردگار من است تا به عبوديت و وظيفه آن اشعار كرده باشد، و نيز خيال كرده بودند كه جمله‌(لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلَّا هُوَ) تنها وصف عظمت قيامت است، بدون اينكه ارتباطى با علم به وقت آن داشته باشد و لذا بخاطر اين خيال‌ها دوباره سؤال خود را تكرار كردند بلكه آن حضرت جواب ديگرى بدهد كه در ضمن آن در باره قيامت چيزى گفته و يا به جهل خود اعتراف كند.

[1] مفردات راغب ص 124 ماده حفى .