نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 8 صفحه : 373
همين است كه من آن را
به صورت برهان برايت ايراد كردم.
سپس رو به
سعد كرده و فرمود: بگو ببينم پيغمبرانى كه خدا آنها را برگزيده و كتابشان داده و
با عصمت تاييدشان كرده با اينكه اعلم- در دو نسخه چاپى از برهان اعلام وارد شده و
ليكن احتمال دارد كه تصحيف شده باشد- همه امتها هستند مانند موسى و عيسى (ع) آيا
با وفور عقل و كمال علمى كه دارند هيچ ممكن نيست كه وقتى بخواهند اشخاص نيكى را
براى كارى انتخاب كنند اتفاقا منافق از كار در آيند؟ عرض كردم: نه.
فرمود: بلكه
ممكن است، به شهادت اينكه موسى كليم اللَّه (ع) با وجود عقل و كمال علمش و با
اينكه وحى به او مىشد مع ذلك وقتى از اعيان قومش و از وجوه لشكريانش و خلاصه از
كسانى كه شكى در ايمان و اخلاصشان نداشت هفتاد نفر براى رفتن به ميقات برگزيد
انتخابش به خطا رفت و بجاى هفتاد نفر با ايمان هفتاد نفر منافق برگزيد و قرآن در
بارهاش فرموده:( وَ اخْتارَ مُوسى قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا
لِمِيقاتِنا)- تا آنجا كه ميفرمايد-(لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ
جَهْرَةً) ...(فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ). پس با
اينكه مىبينيم اختيار و انتخاب مثل موسى كسى كه خداوند براى نبوتش برگزيده به خطا
مىرود و افسد را بجاى اصلح بر مىگزيند مىفهميم كه انتخاب تنها و تنها كار كسى
است كه به باطن اشخاص راه داشته و ضمائر و سريرههاى افراد برايش آشكار باشد، و
نيز مىفهميم كه بعد از خطا رفتن انتخاب انبياء انتخاب مهاجر و انصار يك پشيز ارزش
نداشته است[1].
مؤلف: آيهاى
كه امام (ع) در اين روايت بدان استشهاد كرده نقل به معنى شده، يعنى امام (ع) آن را
از آيات سوره اعراف و سوره نساء تركيب كرده است.
[چند روايت
در مورد داستان هفتاد نفر بر گزيدگان موسى (ع) براى حضور در ميقات]
و در الدر
المنثور از ابن ابى حاتم و ابو الشيخ از نوف حميرى روايت كرده كه گفت:
وقتى موسى
براى رفتن به ميقات پروردگارش هفتاد نفر از قوم خود را برگزيد خدايش فرمود: من
زمين را براى شما سجدهگاه و مايه طهارت قرار داده و سكينت را با شما در
خانههاتان قرار مىدهم، و چنانتان مىكنم كه تورات را از حفظ بخوانيد و در نتيجه
مردان و زنان و غلامان و آزادگان همگى بتوانند آن را قرائت كنند.
موسى به قوم
خود گفت: خداوند براى شما تمامى روى زمين را سجدهگاه و آن را مايه طهارت
قرار داده گفتند: ما در غير معابد نماز نمىخوانيم چه احتياج به چنين ترخيصى
داريم. گفت: خداوند سكينت را با شما و در خانههاى شما قرار داده
گفتند: لازم نيست، ما