نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 8 صفحه : 226
اعتماد نمايد و آن را
در قبال خداى تعالى موجودى مستقل پنداشته، در نتيجه به آن دلبستگى پيدا نمايد، آن
را اطاعت كند و به سويش تقرب بجويد اين بيان جريان دارد. لذا خداى تعالى اطاعت غير
خود را نيز عبادت خوانده، مثلا در باره اطاعت از شيطان فرموده:(أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي
آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ وَ أَنِ
اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ)[1].
(فَأَنْجَيْناهُ وَ الَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا ...) اينكه در
اين آيه رحمت نكره يعنى بدون اضافه ذكر شده و خلاصه نفرمود:
رحمتى براى اين است كه دلالت بر نوع مخصوصى از رحمت كند، و آن رحمتى است كه
مخصوص به مؤمنين است و آن همانا نصرت و پيروزى بر دشمنان است، هم چنان كه فرمود:(إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ
يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهادُ)[2] و نيز
فرموده:(وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ)[3].
(وَ قَطَعْنا دابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا ...)- قطع
دابر كنايه از هلاكت و قطع نسل است، چون دابر هر چيزى به معناى دنباله آن
است، حال چه دنباله از طرف گذشته، هم چنان كه مىگويند: امس الدابر و
يا از طرف آينده، مثل اينكه مىگويند: دابر القوم و معلوم است كه
هلاكت قومى باعث هلاكت دنباله و نسل آن قوم نيز هست. و ما- ان شاء اللَّه- به زودى
بحث مفصلى در پيرامون داستان هود (ع) در سوره هود ايراد خواهيم نمود.
[1] آيا اى پسران آدم به شما نسپردم كه عبادت شيطان نكنيد كه وى
دشمن آشكاراى شما است؟!( و آيا سفارش نكردم) كه مرا عبادت كنيد كه راه راست همين
است. سوره يس آيات 60 و 61
[2] ما به يقين يارى مىكنيم فرستادگان خود و گروندگان به ايشان
را هم در زندگى دنيا و هم در روزى كه گواهان بپا خواهند خاست. سوره مؤمن آيه 51
[3] ما همواره يارى كردن مؤمنين را بر خود لازم دانستهايم. سوره
روم آيه 47
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 8 صفحه : 226