و در معانى الاخبار به سند خود از جابر جعفى از حضرت ابى جعفر محمد بن على (ع) نقل كرده كه فرمود: پس از اينكه امير المؤمنين (ع) از جنگ نهروان به كوفه بازگشت شنيد كه معاويه او را دشنام مى‌دهد و بر او خرده مى‌گيرد و اصحاب او را مى‌كشد. حضرت به خطبه ايستاد و در ضمن بياناتش فرمود: منم مؤذن در دنيا و آخرت، منم آن مؤذنى كه خداوند در باره‌اش مى‌فرمايد:(فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ) و نيز مى‌فرمايد:(وَ أَذانٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ)[1].

مؤلف: يعنى مؤذن به آن اذان منم، و اين اذان همان داستان تبليغ آيات برائت است كه جز على (ع) كسى از عهده انجامش بر نيامد.

در مجمع البيان است كه حاكم ابو القاسم حسكانى به سند خود از محمد بن حنفيه از پدرش على (ع) روايت كرده كه فرمود: آن مؤذن منم‌[2].

و نيز از حسكانى نقل كرده كه به سند خود از ابى صالح از ابن عباس روايت كرده كه گفت: براى على (ع) در قرآن كريم اسمايى هست كه مردم معناى آن را نمى‌دانند، از آن جمله مؤذن است در آيه شريفه‌(فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ)، حضرت ندا خواهد داد: الا لعنة اللَّه على الذين كذبوا بولايتى و استخفوا بحقى لعنت خداوند بر كسانى كه ولايت مرا تكذيب نموده و حق مرا سبك شمردند[3].

مؤلف: آلوسى در تفسير روح المعانى در ذيل جمله‌(فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ ...) مى‌گويد: اين مؤذن بنا به روايت ابن عباس همان صاحب صور است. بعضى هم گفته‌اند:

مالك متصدى دوزخ است، و بعضى گفته‌اند: فرشته ديگرى است غير صاحب صور و خازن دوزخ. و در روايات اماميه كه از رضا و ابن عباس نقل شده دارد كه اين مؤذن على (كرم اللَّه وجهه) مى‌باشد، و اين قول از طرف اهل سنت روايت نشده، علاوه بر اينكه از مثل چنين امامى كه در آن روز در حظيره‌هاى قدس جاى دارد خيلى بعيد است كه به عرصه محشر در آمده و چنين اعلامى بكند[4].

صاحب تفسير المنار وقتى اين كلام را از آلوسى نقل مى‌كند، مى‌گويد: علماى رجال كه در باره جرح و تعديل راويان اخبار و براى تشخيص راويان موثق و معتبر از غير موثق‌

[1] معانى الاخبار ص 58، و تفسير برهان ج 2 ص 17 ح 3

[2] ( 2 و 3) مجمع البيان ج 4 ص 422

[3] ( 2 و 3) مجمع البيان ج 4 ص 422

[4] تفسير روح المعانى ج 8 ص 123