امت‌ها و مخصوصا مجرمين آنان در قيامت به اين پايه از علم و اطلاع برسند كه مورد مؤاخذه و پرسش پروردگار قرار گيرند چطور ممكن است اين علم را از پيغمبران گرامى (ع) سلب نمود؟! پس بايد همان توجيهى را كه كرديم به ميان آورد.

گفتارى در معناى شهادت‌

اجتماع مدنى كه داير در بين ما عائله بشر است و معارضاتى كه در جميع جهات زندگى زمينى ما بين قواى فعاله ما هست خواه ناخواه انواع اختلافات و خصومتها پيش مى‌آورد، زيرا چه بسا اتفاق مى‌افتد كه يك فرد از بشر مى‌خواهد از لذتى كه در نظر دارد تمتعى ببرد، افراد ديگرى هم مى‌خواهند از همان لذت بهره و سهمى داشته باشند و يا اصلا او را بى‌بهره كرده و كنار زده و همه را به خود اختصاص دهند، اين معارضه خود باعث مى‌شود لذت مذكور بيش از آنچه كه هست جلوه نموده و دلها را شيفته خود كند و دل دادگان، براى رسيدن به آن به نزاع و كشمكش بپردازند، و اين كشمكش‌ها كار را به جايى رسانيده كه بشر در خود احساس احتياج به حكومت و قضاوتى كه بتواند از عهده فصل اين خصومات و كشمكش‌ها برآيد بنمايد، و اولين چيزى را كه دستگاه قضاوت و حكومت لازم دارد اين است كه قضايا و وقايع همانطورى كه واقع شده، بدون هيچ گونه تغيير و تحريفى ضبط شود، تا آنكه عين واقعه، مورد بررسى و قضاوت قضات قرار گيرد، و اين معنا واضح است و جاى ترديد نيست، و نيز جاى ترديد نيست كه وقتى وقايع درست ضبط مى‌شود كه كسانى شاهد و ناظر بر آن بوده و آن را به ذهن بسپارند و يا ماجرا را نوشته و يا بوسيله ديگرى كه براى كنترل حوادث در دسترس بشر است ضبط نمايند، و در موقع لزوم به آنچه كه ديده و يا نوشته‌اند شهادت دهند.

البته ممكن است راه‌هاى ديگرى هم براى حفظ و ضبط حوادث باشد و ليكن شهادت از ساير وسايل ممكن از چند جهت امتياز دارد.

اول اينكه: ساير اسباب ضبط، امورى هستند كه براى عموم مردم ميسر نيستند، حتى نوشتن كه از همه وسايل تا اندازه‌اى عمومى‌تر و آسان‌تر و بى‌خرج‌تر است باز براى جميع مردم‌