در روزهاى نزول اين دو آيه بعضى از خوردنى‌هاى طيب را بر خود حرام كرده بوده‌اند.

و روى اين فرض اين دو آيه در باره نهى از اين عمل نازل شده باشد، و اينكه در آيه اولى نهى را بطور عموم بيان فرمود نه تنها از نخوردن، از اين جهت است كه مى‌خواهد قاعده كلى بيان كند، چون ملاك نهى، هم در خوردنى‌هاى حلال است و هم در غير خوردنى‌ها، و لازمه استظهارى كه ما از معناى آيه كرديم اين است كه جمله‌(مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ) مفعول باشد براى كلوا و نيز بنا بر اين معنا(حَلالًا طَيِّباً) دو حال خواهند بود از براى ما موصوله، و به همين معنايى كه ما استظهار كرديم اين دو آيه مربوط و متوافق مى‌شوند. و چه بسا كسانى كه گفته‌اند: جمله‌(حَلالًا طَيِّباً) مفعول است براى كلوا و جمله‌(مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ) متعلق است به كلوا يا حال است از براى حلال، كه چون نكره است مقدم بر خود آن ذكر شده است، يا آنكه حلالا وصفى باشد براى موصوفى محذوف، و تقدير چنين باشد: و كلوا مما رزقكم اللَّه رزقا حلالا طيبا و همچنين توجيهاتى ديگر.

و چه بسا بعضى از مفسرين استدلال كرده‌اند به كلمه حلالا بر اينكه رزق شامل حلال و حرام هر دو مى‌شود، و گرنه ذكر اين كلمه لغو بود.[1] جوابش اينست كه وقتى حلالا چنين دلالتى دارد كه قيد احترازى باشد، و بخواهد رزق غير حلال و غير طيب را خارج كند، و ليكن چنين نيست، بلكه قيد توضيحى است كه با مقيدش مساوى است، و نكته‌اى كه در ذكر آنست- كما اينكه سابقا هم گفتيم- اين است كه اشاره كند به اينكه حلال و طيب بودن روزى عذر براى كسى كه بخواهد پيرامون رهبانيت بگردد باقى نمى‌گذارد، و ما در سابق در ذيل آيه 27 از سوره آل عمران (جلد 3 ترجمه) راجع به رزق مطالبى بيان كرديم.

(لا يُؤاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمانِكُمْ وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ) لغو چيزى را گويند كه اثرى از آثار عملى بر آن مترتب نشود، و ايمان جمع يمين و به معناى سوگند است.

راغب در مفردات گفته است: يمينى كه به معناى قسم است استعاره است از يمين به معناى دست، به اعتبار كارهايى كه شخصى معاهد و صاحب سوگند و غير او انجام مى‌دهند، و يمين به اين معنا در چند جاى قرآن بكار رفته، از آن جمله مى‌فرمايد:

[1] تفسير روح المعانى ج 7 ص 8.