مشركين نازل شده،[1] و نيز در تفسير طبرى آمده كه عبد الملك بن مروان به انس نوشت معناى اين آيه چيست و انس در پاسخش نوشت كه اين آيه در شان آن چند نفر عرنيها كه شاخه و گروهى از بجيله بودند نازل شده، انس اضافه كرده كه اين چند نفر از اسلام برگشتند، و آن چوپان را كشته شتران را با خود بردند، و سر راه را بر مردم گرفته، امنيت را از بين بردند و حتى با زنانى فجور و زنا كردند، رسول خدا 6 از جبرئيل حكم آنان را پرسيد كه بطور كلى در باره محارب چه قضاوتى بايد كرد؟ جبرئيل گفت: كسى كه دزدى كند و راه را ناامن كند، ناموس محترم را حلال بداند، و يا به عبارتى با زن مردم زنا كند، بايد او را بدار بياويزى‌[2] رواياتى از اين قبيل.

و ليكن آيه شريفه بدان جهت كه مطلق است مؤيد خبر كافى است، و ما اين را هم مى‌دانيم كه روايات شان نزول نمى‌تواند ظاهر آيه‌اى را مقيد كند.

[رواياتى در ذيل جمله:(وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ)]

و در تفسير قمى در ذيل آيه شريفه:(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ ...) آمده كه امام فرمود يعنى به وسيله امام به درگاه او تقرب بجوئيد.[3] مؤلف: يعنى به وسيله اطاعت امام به درگاه خدا تقرب بجوئيد، و اين روايت هم از باب تطبيق كلى بر مصداق است مى‌خواهد بفرمايد يكى از روشن‌ترين مصاديق وسيله، اطاعت امام است، نه اينكه اطاعت امام وسيله منحصر به فرد باشد، و نظير آن روايتى است كه از ابن شهراشوب نقل شده كه گفت امير المؤمنين (ع) در تفسير آيه‌(وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ) فرمود: منم وسيله خداى تعالى.[4] و قريب به آن روايت، روايتى است كه در كتاب بصائر الدرجات به سند صاحب كتاب از سلمان فارسى از على (ع) نقل شده، و بعيد نيست كه اين دو روايت از باب تطبيق نباشد، بلكه از باب تاويل باشد و اين با خواننده است كه در متن آن دو، دقت كند و ببيند كه چه مى‌فهمد؟ تطبيق يا تاويل؟[5].

و در مجمع البيان است كه از رسول خدا 6 روايت شده كه فرمود: از

[1] جامع البيان ج 6 ص 133.

[2] جامع البيان ج 6 ص 134.

[3] تفسير قمى ج 1 ص 168.

[4] مناقب ج 3 ص 75.

[5] بصائر الدرجات، ص 216 ح 21.