نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 525
اوست كه خدا آن را آيت قرار داده براى همه
عالميان.[1] (احتمال
مىرود عبارت (لجه سائله) كه در حديث آمده به معناى آن باشد كه شن روان از كوه
سرازير مىشده، و چون سرخ رنگ بوده كعب آن را اثر خون هابيل تعبير كرده
مترجم ).
اين دو روايت
دلالت دارد بر اينكه در آن نقطه اثرى ثابت بوده كه ادعا شده اثر خون هابيل مقتول
است و اين سخن به سخنان خرافى شبيه است، گويا رندى اين سخن را از پيش خود انتشار
داده تا توجه مردم را به آن نقطه جلب كند، و مردم به زيارتش بروند، و نذوراتى و
هدايايى براى آن كوه ببرند، نظير جاى پايى كه در سنگ درست مىكنند و نامش را
قدمگاه مىگذارند، و از آن جمله است قبرى كه در بندر جده در عربستان سعودى قرار
دارد، بر سر زبانها افتاده كه اينجا قبر حوا همسر آدم و جده بنى نوع بشر است، و
چيزهايى ديگر نظير آن.
و در در
المنثور آمده كه احمد و بخارى و مسلم و ترمذى و نسايى و ابن ماجه و ابن جرير و ابن
منذر از ابن مسعود روايت كردهاند كه گفت: رسول خدا 6 فرمود: هيچ خون بنا حقى در
بين بشر ريخته نمىشود، مگر آنكه سهمى از گناه آن به گردن پسر آدم است، چون او
اولين كسى بود كه قتل نفس را سنت كرد.[2]
مؤلف: اين معنا نيز به غير از طريق بالا به طرق ديگر هم از شيعه نقل شده و هم از
اهل سنت.
[رواياتى در
بيان مراد از اينكه كشتن يك نفر همانند كشتن همه مردم است]
و مرحوم
كلينى در كافى به سند خود از حمران روايت كرده كه گفت: من به امام ابى جعفر (ع)
عرضه داشتم معناى اين كلام خداى تعالى كه مىفرمايد:(مِنْ
أَجْلِ ذلِكَ كَتَبْنا عَلى بَنِي إِسْرائِيلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْساً
بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِي الْأَرْضِ، فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ
جَمِيعاً) چيست؟ و چگونه كشتن يك نفر مثل كشتن همه مردم است؟ فرمود: معنايش
اين است كه او را در جايى از جهنم جاى مىدهند كه در آنجا عذاب به منتها درجه است،
جايى است كه اگر كسى همه مردم را بكشد نيز در آنجا كيفر مىبيند، عرضه داشتم: حال
اگر قاتل بعد از قتل اولش مجددا فردى ديگر را به قتل برساند چطور؟ فرمود: همان
عذابش مضاعف مىشود.[3]