دلهاتان نبود، هر آينه شما هم مى‌ديديد آنچه را كه من مى‌بينم، و مى‌شنيديد آنچه را كه من مى‌شنوم‌[1] خداى تعالى هم فرموده:(وَ الَّذِينَ جاهَدُوا فِينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا، وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ)[2]، ظاهر آيه شريفه:(وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ)[3]، نيز بر اين معنا دلالت دارد، براى اينكه به دست آوردن يقين را نتيجه عبادت خوانده و فرمود: پروردگارت را عبادت كن تا يقين به دستت آيد ، و نيز آيه زير كه مى‌فرمايد:(وَ كَذلِكَ نُرِي إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ)[4]، كه وصف ايمان را گره خورده مربوط به مشاهده ملكوت دانسته، و نيز آيه شريفه زير كه مى‌فرمايد:(كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ثُمَّ لَتَرَوُنَّها عَيْنَ الْيَقِينِ)[5] و نيز فرموده:(إِنَّ كِتابَ الْأَبْرارِ لَفِي عِلِّيِّينَ وَ ما أَدْراكَ ما عِلِّيُّونَ كِتابٌ مَرْقُومٌ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ )[6]، اين خود يك حقيقتى است قرآنى كه خواننده عزيز بايد براى رسيدن به بحث مفصل آن منتظر آينده- يعنى تفسير سوره مائده (آيه 55)(إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ ...) و آيه‌(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ ...)[7]- باشد.

و قرآنى بودن اين حقيقت منافاتى با سخنان قبلى ما ندارد (كه گفتيم قرآن كريم طريقه تفكر فطرى را كه خلقت بشر بر آن طريقه است و حيات بشر مبتنى بر آن است پيشنهاد مى‌كند) براى اينكه رسيدن به ملكوت آسمانها و زمين موهبتى است الهى كه خداى تعالى هر يك از بندگان خود را كه بخواهد به آن اختصاص مى‌دهد، و معلوم است كه عاقبت از آن مردم با تقوا است، (ليكن نمى‌توان كل بشر را از طريقه تفكر باز داشت، به اميد اينكه كل بشر مشمول چنين موهبتى شوند)

[1] مسند الامام احمد بن حنبل ج 5 ص 266.

[2] آنها كه در راه ما جهاد مى‌كنند ما به راههاى خود راهنماييشان مى‌كنيم، و محققا خدا با نيكوكاران است. سوره عنكبوت، آيه 69

[3] سوره حجر، آيه 99 .

[4] و ما اين چنين ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نشان داديم، تا چنين و چنان شود و تا از صاحبان يقين گردد. سوره انعام، آيه 75 .

[5] نه چنين نيست بلكه اگر صاحب علم اليقين مى‌شديد مسلما دوزخ را مى‌ديديد، و سپس آن را به عين اليقين مشاهده مى‌كرديد. سوره تكاثر آيه 7 .

[6] محققا كتاب و نامه اعمال نيكان در عليين است، و تو نمى‌دانى عليين چيست، كتابى است نوشته شده كه فقط مقربين درگاه خدا آن را مشاهده مى‌كنند. سوره مطففين، آيه 21 .

[7] سوره مائده، آيه 105 .