وجه به تو ضرر نمى‌رسانند .

(وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ ...) بعضى از مفسرين گفته‌اند: اگر در اين جمله، خيانت را به نفس نسبت داده براى اين است كه وبال خيانت عايد نفس مى‌شود. و يا براى اين است كه بطور كلى هر معصيتى خيانتى است به نفس. هم چنان كه هر معصيتى را ظلم به نفس مى‌خوانند. و خداى تعالى در جاى ديگر همين تعبير را آورده و فرموده:(عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَكُمْ)[1].

ليكن ممكن است از آيه شريفه به كمك آنچه قرآن بر آن دلالت دارد استفاده كرد كه از اين جهت فرموده به نفس خود خيانت كردند. و يا در سوره بقره فرموده: به نفس خود خيانت مى‌كردند. كه قرآن كريم همه مؤمنين را نفس واحدى دانسته، و مال يك فرد از مؤمنين را مال همه مؤمنين مى‌دانسته، و حفظ آن را و نگهدارى آن از تلف و ضايع شدن را بر همه واجب شمرده، و تعدى بعضى بر بعض ديگر و مثلا دزديدن مال بعضى به دست بعضى ديگر را خيانت به آن نفس واحد مى‌داند، و يا خيانت به خود خائن مى‌داند.

و اينكه فرمود:(إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوَّاناً أَثِيماً) دلالت دارد بر استمرار خائنين مورد نظر در خيانت خود. اين دلالت را كلمه اثيم مؤكد مى‌كند، زيرا اين كلمه از كلمه آثم گنه كار در معناى گنه كارى مؤكدتر است. چون صفت مشبهه است و استمرار را مى‌رساند.

و همچنين كلمه خائنين كه اسم فاعل است و ثبوت را مى‌رساند، بخلاف اينكه مى‌فرمود: الذين خانوا كه صرفا حدوث را مى‌رساند، هم چنان كه مى‌بينيم در جاى ديگر تعبير به فعل آورده فرموده:(فَقَدْ خانُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ )[2].

از اين قرائن و امثال آن اين نكته روشن مى‌گردد كه معناى آيه- از نظر نزول- و لا تكن خصيما لهؤلاء است، يعنى اى رسول گرامى من، طرفدار اين خائنين مباش، و از ناحيه آنها دفاع مكن، كه آنان هم چنان مصر بر خيانت و مداوم در آن و ثابت بر گنهكاريند، و خداى تعالى خيانت‌پيشه‌گان گنه كار را دوست نمى‌دارد، و اين ظهور خود مؤيد رواياتى است كه در اسباب نزول آمده كه آيات مورد بحث درباره ابن ابى طعمة بن ابيرق نازل شده و به زودى‌

[1] خدا دانست كه شما همواره بر نفس خود خيانت كرديد. سوره بقره، آيه 187 .

[2] اگر اسيران جنگى بخواهند به تو خيانت كنند، چيز تازه‌اى نيست، قبلا نيز خيانت كردند خدا در جنگ بدر گرفتارشان كرد. سوره انفال، آيه 71 .