نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 113
(إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ
كانَ خَوَّاناً أَثِيماً يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ ...) به بيانى كه
مىآيد چنين دست مىدهد كه مراد از خيانت، آن قسم خيانتى است كه در سرقت و امثال
آن تحقق مىيابد. به اين عنايت كه مؤمنين تن واحدى فرض شده و اموال مؤمنين، اموال
آن يك تن فرض شده، بطورى كه اگر مال يكى به سرقت برود ديگران مسئولند و ديگران
بايد رعايت احترام مال او را بكنند و در حفظ و حمايت آن اهتمام بورزند و بنا بر
اين عنايت اگر بعضى از اين تن واحد به مال بعض ديگر تعدى كند در حقيقت به خود تعدى
و خيانت كرده است.
و بنا بر
اين، تدبر در آيات شريفه اين معنا را به ذهن نزديك مىكند كه گويا قصه مورد نظر
آيه، سرقتى بوده كه از بعضى مؤمنين سر زده، و داستان به اطلاع رسول خدا 6 رسيده
و سارق براى دفاع از خود يك فرد بىگناهى را متهم ساخته و خويشاوندان دزد واقعى
اصرار ورزيدهاند كه به نفع آنان حكم بفرمايد. و مبالغه كردهاند در اينكه حكم را
به نفع آنان و عليه متهم تغيير دهند و در نتيجه اين آيات نازل شده و متهم را از
تهمتى كه به وى زدهاند تبرئه نموده است.
پس آيات از
هر احتمال ديگرى با اين احتمال انطباق بيشترى دارد، كه بگوئيم جريان همان بوده كه
در روايت آمده كه ابى طعمة بن ابيرق طعامى و شمشيرى و زرهى از عموى قتاده دزديد،
جريانش خواهد آمد ان شاء اللَّه تعالى هر چند كه همانطور كه مكرر خاطر نشان
ساختهايم روايات شان نزول در غالب موارد از باب تطبيق داستانهاى روايت شده است بر
آياتى كه با آنها تناسب دارد. و از اين آيات حجت بودن رسول خدا 6 و عصمتش و
حقائقى ديگر نيز استفاده مىشود كه بيانش ان شاء اللَّه به زودى مىآيد.
(إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما
أَراكَ اللَّهُ) ظاهر حكم بين مردم داورى در بين آنان در
مخاصمات و منازعاتى است كه با يكديگر دارند، منازعاتى كه تا حكم حاكمى در كار
نيايد بر طرف نمىشود.
خداى تعالى
در اين آيه شريفه داورى بين مردم را غايت و نتيجه انزال كتاب قرار داده در نتيجه
مضمون آيه شريفه با مضمون آيه زير منطبق مىشود:(كانَ
النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَ
مُنْذِرِينَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ
فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ ...)[1] و ما بطور
مفصل پيرامون آن بحث كرديم.
[1] مردم امتى واحده بودند، خداى تعالى پيامبران را كه بشارت
دهنده و بيمرسان بودند مبعوث كرد، و كتاب را به حق با آنان نازل فرمود، تا در بين
مردم در آنچه اختلاف مىكنند، داورى نمايند. سوره بقره، آيه 213 .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 5 صفحه : 113