كتاب چرا حق و باطل را به يكديگر مشتبه مى‌سازيد ... [1]، پس همه اين آيات كلام رسول اللَّه 6 است. اين از نظر ظاهر لفظ است، ولى از ظاهر سياق بر مى‌آيد كه كلام خود خدا باشد، نه كلام رسولش به اذن خدا، براى اينكه اين آيه و آيه 70 و 71 در سياقى قرار دارند كه در بين آن سياق آيه:(إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا ...)، قرار گرفته، كه مى‌فرمايد كسانى به ابراهيم مرتبط و نزديكند كه از او پيروى كردند، و اين پيامبر و كسانى كه به او ايمان آوردند.

[محاجه بيجا و جاهلانه يهود و نصارا بر سر انتساب ابراهيم (ع) به يهوديت و نصرانيت‌]

محاجه در ابراهيم به اين معنا است كه هر يك از دو طرف محاجه ابراهيم را از خود بداند و از طرف ديگر نفى كنند، اين بگويد: ابراهيم از ما است و از شما نيست، آن طرف ديگر هم بگويد از ما است و از شما نيست و اعتبارا هم بايد اينطور باشد كه اول منظورشان اين بوده باشد كه حقانيت خود را اثبات كنند، مثلا يهود بگويد: ابراهيم (ع) از ما است كه كتاب آسمانى ما او را ستوده، نصارا هم در پاسخ بگويند: نه، ابراهيم داعى به سوى حق و خود بر دين حق بود و حق هم با ظهور عيسى ظاهر شده، پس ابراهيم از ما است ولى اين بگو مگو در آخر به لجبازى و تعصب كشيده باشد، يهود گفته باشد: اصلا ابراهيم يهودى بوده، و نصارا گفته باشد خير، نصرانى بوده، با اينكه مى‌دانستند دين يهوديت بعد از نزول تورات بر موسى ع و دين نصرانيت بعد از نزول انجيل بر عيسى بن مريم ع تاسيس و تشريع شده و اين دو بزرگوار بعد از ابراهيم به دنيا آمدند، پس چگونه بر سر يهودى بودن و يا نصرانى بودن آن جناب با يكديگر مجادله مى‌كردند؟ و چگونه ممكن است ابراهيم يهودى يعنى گرونده به شريعت موسى ع و يا نصرانى يعنى گرونده به شريعت عيسى ع باشد، پس اگر مى‌خواستند چيزى در باره آن جناب بگويند، بايد گفته باشند: ابراهيم بر دين حق بود و حنيف از باطل به سوى حق و تسليم در برابر خدا بود، و اين آيات در همان مقام است كه آيه زير آن را افاده نموده و مى‌فرمايد:(أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطَ، كانُوا هُوداً أَوْ نَصارى‌؟ قُلْ أَ أَنْتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ؟ وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ).[2]

[1] سوره آل عمران آيه 71 .

[2] و يا مى‌گويند: ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط يهودى و يا نصرانى بودند؟ بگو آيا شما بهتر مى‌دانيد و يا خدا؟ و چه كسى ستمكارتر است از آنكه شهادتى از خدا نزد او است و او آن را كتمان مى‌كند. سوره بقره، آيه 140 .