نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 330
را تغيير داد، مىفهميم كه منظور از جمله
اتبعوك اعم از پيروان حقيقى و صورى است، (توضيح اينكه آيات شريفه سخن از
چهار گروه دارد: 1- پيروان حقيقى عيسى تا قبل از اسلام 2- پيروان اسمى او كه به
مناسبت گروه قبل، به آنها هم پيرو مىگوئيم 3- كفار يعنى يهود كه هيچگاه به آن جناب
ايمان نياوردند 4- مسلمانان واقعى كه به عيسى بن مريمى ايمان دارند كه به آمدن
خاتم انبياء ص بشارت داده است مترجم )، اكنون مىگوئيم: اگر منظور از
جمله:(الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ) عين گروه
دوم بود، بايد به همان عنوان قبلى يعنى اتبعوك ذكر شوند و جايى براى
تغيير عنوان نبود، و از اينكه عنوان را تغيير داد مىفهميم منظور گروه چهارم است.
و در نتيجه تفوق بر يهود براى نصاراى اسمى كنونى هم ثابت است.
در اين ميان
وجهى ديگر نيز هست و آن اين است كه بگوئيم: مراد از جمله:(الَّذِينَ
اتَّبَعُوكَ)، (همه در مجموع) نصارا و مسلمين است و آيه شريفه مىخواهد خبر دهد
از اينكه يهود تا روز قيامت ذليل و توسرى خور هر كسى است كه معتقد باشد به اينكه
پيروى از عيسى ع واجب است، عين همان بيانى كه قبلا ذكر شده، و اگر كاملا دقت شود
اين وجه از بهترين وجوه در توجيه آيه شريفه است.
(ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيما كُنْتُمْ فِيهِ
تَخْتَلِفُونَ) خداى تعالى در اين خطاب عيسى ع و پيروانش و كافران به
دعوتش را، مجموعا مخاطب قرار داده، مال كار همه در روز قيامت را، بيان نموده و با
اين بيان، داستان عيسى ع از حين بشارت به مادرش تا عاقبت كارش و سرگذشتش را خاتمه
مىدهد.
(فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِيداً فِي الدُّنْيا وَ
الْآخِرَةِ ...) ظاهرا اين آيه به شهادت اينكه حرف فاء در
اولش آمده متفرع است بر جمله:
(فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ...)، البته تفرع تفصيل بر اجمال. و خلاصه
مىخواهد همان جمله كوتاه را بشكافد.
پس اين آيه
بيانى است براى حكم عذابى كه خداى تعالى در باره يهود در روز قيامت مىراند، البته
يهوديانى كه كافر شدند. و نيز بيانى است براى حكم پاداشى كه در باره مؤمنين در آن
روز مىراند، و آن اين است كه اجرشان را بدون كم و كاست مىدهد.
ليكن از
آنجايى كه در آيه شريفه عذاب دنيا هم آمده، معلوم مىشود آيه متفرع بر خصوص:(فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ...) نيست، بلكه متفرع بر مجموع(وَ جاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلى يَوْمِ
الْقِيامَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ...) است. در
نتيجه دلالت مىكند بر اينكه
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 330