واقع شده، بر اين معنا دلالت دارد و ان شاء اللَّه به زودى بحثى پيرامون محدث خواهيم داشت.

در سابق يعنى در تفسير آيه:(فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ ...) گفتيم: كه اين آيه بيان استجابت دعاى مادر مريم ع است كه گفته بود:(وَ إِنِّي سَمَّيْتُها مَرْيَمَ، وَ إِنِّي أُعِيذُها بِكَ وَ ذُرِّيَّتَها مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ ...) و اينكه سخن ملائكه كه به مريم گفتند:(إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ ...)، خبرى است كه به وى داده‌اند كه تو نزد خدا تا چه حد قدر و منزلت دارى، بنا بر اين لازم است خواننده مراجعه‌اى بدانجا بكند.

[منظور از اصطفاء (برگزيدن) و تطهير مريم سلام اللَّه عليها]

پس اصطفاء مريم همان تقبل او است عبادت خداى را، و تطهيرش عبارت است از مصونيتش به عصمت خداى تعالى از گناهان، پس آن جناب، هم اصطفاء شده است و هم معصوم.

و چه بسا از مفسرين كه گفته‌اند: منظور از تطهير او بتول شدن او است، و بتول به معناى زنى است كه حيض نمى‌بيند و خداى تعالى او را بدين جهت بتول قرار داد كه ناگزير نشود در ايام حيض از كليسا بيرون رود، و اين نظريه عيبى ندارد جز اينكه آنچه به نظر ما رسيد با سياق آيات موافق‌تر است.

(وَ اصْطَفاكِ عَلى‌ نِساءِ الْعالَمِينَ) در ذيل آيه:( إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‌)- تا جمله-(عَلَى الْعالَمِينَ ) گفتيم: كلمه اصطفاء اگر با كلمه على متعدى شود معناى تقدم را مى‌دهد. و اين اصطفا غير اصطفاى مطلق و بدون كلمه على است، كه معناى تسليم را مى‌دهد، و بنا به گفتار سابق، اصطفاى آن جناب بر زنان عالميان به معناى مقدم داشتن آن جناب بر ساير زنان است.

حال ببينيم اين تقديم از تمامى جهات است يا از بعضى جهات؟ ظاهر جمله:(إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ ...) كه بعد از اين آيه است و نيز ظاهر آيه:(وَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فِيها مِنْ رُوحِنا وَ جَعَلْناها وَ ابْنَها آيَةً لِلْعالَمِينَ)[1].

و باز ظاهر آيه:(وَ مَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فِيهِ مِنْ رُوحِنا، وَ صَدَّقَتْ بِكَلِماتِ رَبِّها، وَ كُتُبِهِ، وَ كانَتْ مِنَ الْقانِتِينَ)[2]. كه از خصائص وجودى مريم‌

[1] و ياد كن مريم را كه رحمش را پاك و پاكيزه گردانيديم و در آن از روح خود بدميديم و او را با فرزندش معجزه و آيت بزرگ براى اهل عالم قرار داديم. سوره انبياء، آيه 91 .

[2] و ياد آر حال مريم دخت عمران را كه رحمش را پاكيزه داشتيم آن گاه در آن روح قدسى خويش را بدميديم كه آن مريم كلمات پروردگار خود و كتب آسمانى او را با كمال ايمان تصديق كرد و از بندگان مطيع خدا بشمار بود. سوره تحريم آيه 12 .