بحث روايتى‌

در كتاب عيون‌[1] در حديثى كه گفتگوى حضرت رضا (ع) با مامون را حكايت كرده، آمده كه مامون عرضه داشت: آيا خداى تعالى عترت را بر ساير مردم برترى داده است؟.

حضرت فرمود: خداى تعالى برترى عترت بر ساير مردم را در آيات محكم كتابش علنى كرده، مامون پرسيد آن آيات در كجاى قرآن است؟ حضرت رضا (ع) فرمود: در آيه:(إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‌ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ، ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ) (تا آخر حديث) .

و در تفسير عياشى‌[2] از احمد بن محمد از حضرت رضا از حضرت ابى جعفر (ع) روايت شده كه فرمود: هر كس گمان كند كه خدا از كار خلق فارغ شده و ديگر كارى به كار خلق ندارد، به خدا دروغ بسته است براى اينكه مشيت خدا هم چنان در خلقش نافذ است، هر چه را بخواهد اراده كرده، و هر چه را بخواهد مى‌كند، براى اينكه قرآن كريم فرموده:

(ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ) ذريه از اول تا به آخرش يك سلسله بهم پيوسته است، اگر (مثلا) شنيديد كه خداى تعالى به عمران وعده فرزندى پسر داد، ولى همسرش مريم را زائيد، نبايد خبر و وعده خدا را تكذيب كنيد، چون اين وعده با تولد عيسى (ع) انجاز شد (رواياتى نظير اين روايت در فصل بعدى مى‌آيد پس نبايد اينگونه وعده‌هاى پس و پيش شده را دليل بر فراغت خدا گرفت).

مؤلف: در اين روايت هم دلالتى هست بر بيانى كه ما در سابق در معناى جمله‌(ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ ...) داشتيم.

و نيز در همان كتاب‌[3] از امام باقر (ع) روايت آورده كه آن جناب آيه نامبرده را تلاوت كرد و سپس فرمود: ما از آن ذريه هستيم، و ماييم بقيه آن عترت.

[1] عيون اخبار الرضا ج 1 ص 230 ح 1 باب 23.

[2] تفسير عياشى ج 1 ص 169 ح 32.

[3] تفسير عياشى ج 1 ص 168 ح 29.