نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 20 صفحه : 554
زبانية به معناى فرشتگان موكل بر آتش است. بعضى[1]
گفتهاند: زبانية در كلام عرب به معناى پليس است، و امر در آيه تعجيزى است،
مىخواهد با اين امر به شدت اخذ اشاره كرده باشد، و معنايش اين است كه بايد اين
كسى كه از نماز نهى مىكند جمع خود را صدا بزند، تا او را از دست ما نجات دهند، و
ما به زودى پليسهاى موكل بر آتش را كه فرشتگانى خشن و پر نيرو هستند صدا مىزنيم،
آن وقت است كه نصرت هيچ ناصرى سودى به حال او نخواهد داشت.
(كَلَّا لا تُطِعْهُ وَ اسْجُدْ وَ اقْتَرِبْ) در اين آيه
ردع قبلى تكرار شده، تا در آن تاكيد شده باشد، و معناى جمله لا تطعه
اين است كه: تو اى پيامبر او را در نهيش از نماز اطاعت مكن، و اين خود قرينهاى
است بر اينكه مراد از جمله و اسجد سجده كردن در نماز است، و چه بسا
نمازى كه رسول خدا 6 در آن ايام مىخوانده مركب از همين دو عنوان يعنى سجده و
تسبيح بوده.
ولى
بعضى[2] از
مفسرين گفتهاند: منظور از اين سجده كردن، نماز خواندن نيست بلكه سجدهاى است كه
بعد از خواندن اين سوره و سه سوره ديگر قرآن واجب است، و به آن چهار سوره،
عزائم چهارگانه مىگويند، و كلمه اقترب امر از مصدر اقتراب است،
كه به معناى تقرب به خداى تعالى است.
و
بعضى[3]
گفتهاند: نزديك شدن به ثواب خداى تعالى است.
بحث
روايتى [رواياتى در باره ماجراى نزول نخستين وحى بر پيامبر 6:(اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ ...) و بيان
اشكالى كه در اين روايات ديده مىشود]
در
الدر المنثور است كه عبد الرزاق، احمد، عبد ابن حميد، بخارى، مسلم، ابن جرير، ابن
انبارى- در كتاب مصاحف- ابن مردويه و بيهقى، از طريق ابن شهاب از عروة بن زبير از
عايشه ام المؤمنين روايت كردهاند كه گفت: اولين روزنهاى كه از وحى به روى رسول
خدا 6 باز شد، اين بود كه در عالم رؤيا در خواب چيزهايى مىديد كه چون صبح روشن
در خارج واقع مىشد.