responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 20  صفحه : 356

رجعت و اقامت دارند، استقامت دارند براى اينكه حركتشان از نظر زمان شبيه هم است، و رجعت دارند چون انقباض و تاخر و خنوس زمانى دارند، و اقامت دارند، چون در حركت استقامتى و رجعتى خود زمانى توقف دارند، گويى آهوى وحشى‌اند كه زمانى در آشيانه خود اقامت مى‌كند.

بعضى‌[1] از مفسرين گفته‌اند: مراد همه ستارگان است، و خنوس ستارگان يعنى ناپديد شدن آنها در روز روشن، و مراد از جرى آنها، حركتى است كه مى‌بينيم در شب دارند، و مراد از كنوس آنها غروب كردن هر يك در مغرب مخصوص به خودش است.

بعضى‌[2] ديگر گفته‌اند: منظور گاو وحشى و يا آهو است، و بعيد نيست كه منظور اين مفسر از بردن نام اين دو حيوان از باب مثال بوده، و منظورش همه وحشيان باشد.

و به هر حال از ميان اين اقوال، قول اول به ذهن نزديك‌تر است، و اما قول دوم بعيد و قول سوم از آن بعيدتر است.

[معناى‌(وَ اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ)]

(وَ اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ) اين آيه عطف است بر كلمه خنس ، و جمله‌(إِذا عَسْعَسَ) قيدى است براى كلمه ليل ، و كلمه عسعسه هم به رو آوردن شب اطلاق مى‌شود، و هم به رفتن آن.

راغب گفته: معناى‌(وَ اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ) اين است كه: سوگند به شب وقتى كه رو مى‌آورد، و وقتى كه مى‌رود، كه منظور اول و آخر شب است، پس عسعسه و عساس به معناى تاريكى مختصر است، نظير تاريكى اول مغرب و قبل از آفتاب‌[3].

مناسب‌تر با اتصال جمله مورد بحث با آيه‌(وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ) اين است كه بگوييم منظور تنها رفتن شب است.

بعضى‌[4] هم گفته‌اند: منظور آمدن شب است، ولى به همان جهتى كه دانستى بعيد است.

(وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ) اين جمله عطف است بر كلمه خنس ، و جمله‌(إِذا تَنَفَّسَ) قيد كلمه صبح است، و اگر صبح را داراى تنفس خوانده- بطورى كه از بعضى‌ها استفاده مى‌شود-، به اين مناسبت بوده كه صبح نور خود را در افق مى‌گستراند، و ظلمت را كه افق را فرا گرفته بود از بين‌


[1] ( 1 و 2) تفسير روح المعانى، ج 30، ص 57 و 58.

[2] ( 1 و 2) تفسير روح المعانى، ج 30، ص 57 و 58.

[3] مفردات راغب، ماده عسعس .

[4] مجمع البيان، ج 10، ص 446.

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 20  صفحه : 356
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست