(يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها) ظاهرا تعبير به اينكه مى‌پرسند و نفرموده پرسيدند ، براى اين بوده كه بفهماند اين سؤالى است كه هميشه مى‌كنند، چون مشركين بعد از شنيدن داستان قيامت مرتب به آن جناب مراجعه نموده، درخواست مى‌كردند تاريخ دقيق وقوع قيامت را برايشان معين كند، و در اين درخواست اصرار هم مى‌ورزيدند، و قرآن كريم مكرر به اين درخواست اشاره نموده.

كلمه مرسى مصدر ميمى است، و به معناى اثبات و برقرار كردن است، و جمله ايان مرسيها بيانى است براى كلمه يسئلونك ، و مى‌فهماند سؤال منكرين قيامت و مسخره‌كنندگان قيامت اين بود كه چه زمانى اثبات و برقرار مى‌شود، و خلاصه چه زمانى قيامت بپا مى‌شود.

[چند وجه در معناى اينكه بعد از حكايت سؤال مشركين از زمان وقوع قيامت فرمود:(فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها)]

(فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها) اين جمله استفهام انكارى است، و جمله فيم انت مركب است از مبتدا و خبر، و كلمه من براى ابتداء غايت است، و كلمه ذكرى بنا بر آنچه راغب گفته به معناى كثرت ذكر است، كه در حقيقت مبالغه در ذكر است‌[1].

و معناى جمله اين است كه: تو از يادآورى بسيار قيامت در چه هستى؟ يعنى از اينكه بوسيله كثرت ذكر از تاريخ آن آگاه شوى چه چيز بدست مى‌آورى؟ و خلاصه تو با كثرت ذكر قيامت علم به تاريخ آن نمى‌يابى.

ممكن هم هست كلمه ذكرى در مورد قيامت به معناى حضور حقيقت معناى قيامت در قلب باشد، و معنا بنا بر اينكه استفهام انكارى باشد اين است كه تو علمى به حقيقت قيامت و خصوصيات آن پيدا نمى‌كنى، مگر وقتى كه به زمان آن احاطه يابى و اين از معناى قبلى مناسب‌تر است.

بعضى‌[2] گفته‌اند: معناى آيه اين است كه: ذكراى قيامت، از مسائل مربوط به بعثت تو نيست، تو تنها مبعوث شده‌اى كه افراد ترسنده از قيامت را انذار كنى.

بعضى‌[3] ديگر گفته‌اند: كلمه فيم انكارى است از سؤال سائلين، و جمله‌(أَنْتَ مِنْ ذِكْراها) هم جمله‌اى است استينافى و هم تعليلى است براى نادرست بودن سؤال آنان، و معناى آيه اين است كه: اين سؤال در چيست؟ (خلاصه چه سؤال بيهوده‌اى است)، وظيفه تو

[1] مفردات راغب، ماده ذكر .

[2] مجمع البيان، ج 10، ص 435.

[3] روح المعانى، ج 30، ص 37.