نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 681
تعالى از دو طائفه تشكر و ستايش كند، كه دعوت او
و پيامبرش را اجابت كردند، (دقت فرمائيد) البته آخر آيه هم كه مىفرمايد:(أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ)، تا
اندازهاى بر اين معنا دلالت دارد، چون اشاره مىكند كه درخواست آنان در اوائل
شكلگيرى اسلام بوده است.
و در آيه
شريفه نكاتى عجيب از اجمال و تفسير و اختصارگويى بجا، و اطاله به مورد، و رعايت
ادب عبوديت، و بياناتى جامع در آنچه مايه سعادت و كمال است، بكار رفته.
(آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ، وَ الْمُؤْمِنُونَ) اين قسمت از
آيه، ايمان پيامبر و مؤمنين را تصديق مىكند، و اگر پيامبر را جداى از مؤمنين ذكر
كرد، و فرمود: رسول به آنچه از ناحيه پروردگارش نازل شده ايمان دارد، و آن گاه
مؤمنين را به آن جناب ملحق كرد، براى اين بود كه رعايت احترام آن جناب را فرموده
باشد، و اين عادت قرآن است، كه هر جا مناسبتى پيش بيايد از آن جناب احترامى به عمل
مىآورد، و او را جداى از ديگران ذكر نموده، سپس ديگران را به او ملحق مىسازد،
مانند مورد زير كه مىفرمايد:(فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ
عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ)[1](يَوْمَ لا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ، وَ الَّذِينَ آمَنُوا)[2].
(كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ) اين جمله
تفصيل آن اجمالى است كه جمله قبل بر آن دلالت مىكرد، چون جمله قبل اجمالا مىگفت
كه: رسول و مؤمنين به آنچه نازل شده ايمان آوردند، ولى شرح نمىداد كه آنچه نازل
شده به چه چيز دعوت مىكند جمله مورد بحث شرح مىدهد كه كتاب نازل بر رسول خدا ص
مردم را به سوى ايمان و تصديق همه كتب آسمانى و همه رسولان و ملائكه خدا كه بندگان
محترم او هستند دعوت مىكند، هر كس به آنچه بر پيامبر اسلام نازل شده ايمان داشته
باشد، در حقيقت به صحت همه مطالب نامبرده ايمان دارد.
(لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ) اين جمله حكايت
گفتار مؤمنين است، بدون اينكه بفرمايد مؤمنين گفتند: ... و ما در
تفسير آيه شريفه:(وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ
وَ إِسْماعِيلُ: رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ
الْعَلِيمُ)
[1] پس خدا متانت و وقار خود راى به رسول خويش و بر مؤمنين نازل
كرد. سوره فتح آيه 26
[2] روزى كه خدا پيامبر و آنان راى كه ايمان آوردهاند خوار
نمىكند. سوره تحريم آيه 8
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 681