نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 64
اينچنين خدا آيات خود را براى مردم بيان مىكند
تا شايد با تقوا شوند (187).
بيان آيه
(أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ) كلمه (احل)
مجهول ماضى از باب افعال- احلال- به معناى اجازه دادن است، و معناى مجهولش (اجازه
داده شده) مىباشد، و اصل كلمه احلال و ثلاثى مجرد آن از (ح، ل، ل) حل
است، كه درست خلاف معناى عقد- گره- را معنا مىدهد، (عقد) به معناى گره زدن و حل
به معناى گره گشودن است، و كلمه (رفث) به معناى تصريح به هر سخن زشتى است كه تنها
در بستر زناشويى به زبان مىآيد، و در غير آن مورد گفتنش نفرتآور و قبيح است،
ليكن در اينجا به معناى آن الفاظ نيست بلكه كنايه است از عمل زناشويى، و اين از
ادب قرآن كريم است، و همچنين الفاظ ديگرى كه در قرآن براى فهماندن عمل زناشويى
بكار رفته، از قبيل مباشرت، و دخول، و مس، و لمس و اتيان- آمدن، و قرب، همه الفاظى
است كه به طريق كنايه بكار رفته، و همچنين كلمه (وطى)، و كلمه (جماع)، كه اين دو
نيز در غير قرآن الفاظى است كنايتى هر چند كه كثرت استعمال آن در عمل زناشويى، از
حد كنايه بيرونش كرده، و آن را تصريح در آن عمل ساخته است، نظير لفظ فرج و غائط كه
به معناى معروف امروزش از همين قبيل است يعنى در آغاز كنايه بوده، بعد تصريح شده،
و اگر كلمه (رفث) را با حرف (الى) متعدى كرده، با اينكه احتياج به آن نداشت، براى
اين بود كه بطورى كه ديگران هم گفتهاند معناى افضا را متضمن بود.
(هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ)
[رعايت ادب
در قرآن و استعارهاى لطيف در باره زوجين]
ظاهر از كلمه
لباس همان معناى معروفش مىباشد، يعنى جامهاى كه بدن آدمى را مىپوشاند و اين دو
جمله از قبيل استعاره است، براى اينكه هر يك از زن و شوهر طرف ديگر خود را از رفتن
به دنبال فسق و فجور و اشاعه دادن آن در بين افراد نوع جلوگيرى مىكند، پس در
حقيقت مرد لباس و ساتر زن است، و زن ساتر مرد است.
و اين خود
استعارهاى است لطيف كه با انضمامش به جمله:(أُحِلَّ
لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى نِسائِكُمْ ...)، لطافت
بيشترى به خود مىگيرد، چون انسان با جامه عورت خود را از ديگران مىپوشاند، و اما
خود جامه از نظر ديگران پوشيده نيست، همسر نيز همين طور است، يعنى هر يك ديگرى را
از رفث به غير مىپوشاند، ولى رفث خودش به او ديگر پوشيده نيست، چون لباسى است
متصل به خودش، و چسبيده به بدنش.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 2 صفحه : 64