موسى ع است، چون قبل از اين سوره كه در مدينه نازل شده، در سوره اعراف كه در مكه نازل شده بود، در باره سخن گفتن خدا با موسى ع آيه‌اى نازل شده بود، و آن اين آيه است كه مى‌فرمايد:(قالَ يا مُوسى‌ إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتِي وَ بِكَلامِي).[1] پس، هم كلام بودن موسى براى خدا امرى معهود بوده است.

[اختلاف ديگر در معناى‌(رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ) و مراد از بعض در آن‌]

و همچنين اختلاف ديگرى در معناى (وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ‌) ... كرده‌اند، بعضى گفته‌اند: مراد از آن پيامبر اسلام است كه خدا درجات او را بلند كرد، و بر تمامى انبيا برترى داد، زيرا هر پيغمبرى، مبعوث بر امت خود بود، و آن جناب مبعوث بر تمامى خلق اولين و آخرين است، هم چنان كه خداى تعالى فرمود:(وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ)[2].

و نيز به دليل اينكه خداى تعالى آن جناب را به حكم آيه شريفه:(وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ)[3] رحمت براى همه عالم دانسته، و باز به دليل اينكه او را خاتم نبوت دانسته و فرموده:

(وَ لكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ)[4].

و باز به اين جهت به او كتابى داده كه ما فوق تمامى كتب آسمانى و بيانگر هر چيز و كتابى است كه از تحريف مبطلين محفوظش داشته، و معجزه‌اى يافته است كه تا آخرين روز دنيا اعجازش باقى است، هم چنان كه فرمود:(وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ).[5] و نيز فرموده:(وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ)[6]، و نيز فرموده:(إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ)[7]، و نيز فرموده:(قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى‌ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ، وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً)[8]، و نيز به دليل اينكه آن جناب را به دينى‌

[1] اى موسى من تو را به خصيصه و مشخصه متمايز كردم: يكى به رسالتهايم و ديگر به كلامم.

سوره اعراف، آيه 143

[2] ما تو را جز براى اينكه عموم بشر را( به رحمت خدا) بشارت دهى و از عذابش بترسانى نفرستاديم.

[3] سوره احزاب، آيه 107

[4] سوره احزاب، آيه 40

[5] اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، در عين اينكه تصديق مى‌كند كه آن ما فوق همه كتابها است. سوره مائده، آيه 51

[6] ما اين كتاب را به تدريج بر تو نازل كرديم، تا روشنگر هر چيزى باشد. سوره نحل، آيه 89

[7] ما ذكر را بر تو نازل كرديم و خود نيز آن را حفظ خواهيم نمود. سوره حجر، آيه 9

[8] قطعا اگر تمامى انس و جن جمع شوند تا مثل اين قرآن را بياورند، نخواهند توانست هر چند كه از يكديگر پشتيبانى نمايند. سوره اسراء، آيه 88