شما كه ايمان داريد پيش از آنكه روزى بيايد كه در آن معامله و دوستى و شفاعت نباشد از آنچه روزيتان كرده انفاق كنيد و كافران خود، ستمگرانند. (254)

بيان آيات‌

(تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‌ بَعْضٍ‌) ...(هُمُ الظَّالِمُونَ‌) سياق اين دو آيه خيلى از سياق آيات قبل كه امر به جهاد و تشويق به انفاق مى‌كرد دور نيست، چون در آخر آن آيات، داستان جنگ طالوت را آورده تا مؤمنين از آن عبرت بگيرند، و آن قصه با جمله: (وَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ‌) ... خاتمه يافت و دو آيه مورد بحث هم با جمله‌(تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‌ بَعْضٍ)، آغاز شده، و سپس به مساله جنگ در امتهاى انبياى بعد از آن حضرات بر مى‌گردد.

و نيز در داستان قبلى يعنى قصه طالوت مى‌فرمود: (أَ لَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى‌) ... ، و قيد(مِنْ بَعْدِ مُوسى‌) را ذكر نموده، دو باره به دعوت و تشويق به انفاق برگشت، و فرمود: انفاق كنيد قبل از اينكه روزى فرا رسد كه ... پس همه اينها اين احتمال را تاييد مى‌كند كه دو آيه مورد بحث، ذيل آيات سابق بوده و همه با هم نازل شده‌اند.

[دفع اين توهم كه بعد از دعوت انبيا (ع) جنگ چه فايده دارد؟ و اشاره به علل پيدايش جنگ‌ها در اين آيات‌]

و سخن كوتاه آنكه: آيه شريفه، در مقام رد و دفع توهمى است كه چه بسا به ذهن برسد، و آن توهم اين است كه رسالت، خصوصا از اين جهت كه همراه با معجزاتى روشن است كه بر حقانيت آن دلالت مى‌كند، بايد بلاى جنگ‌هاى خانمان برانداز را از بين ببرد، نه اينكه خود رسالت، آتش جنگ را برافروزد، حال يا از اين جهت بايد از بين ببرد كه غرض خداى سبحان از ارسال رسولان و دادن معجزات به ايشان، اين است كه مردم را به سوى سعادت دنيوى و اخرويشان هدايت كند، پس براى بدست آمدن اين غرض، بايد آنان را از قتال باز داشته، ديگر اجازه چنين عملى را ندهد، و همه را در راه هدايت جمع و متحد سازد، و حال آنكه مى‌بينيم بعد از انبيا باز هم جنگ‌ها و مشاجرات در ميان امت‌هاى آنان ادامه دارد، و مخصوصا بعد از انتشار دعوت اسلام كه اتحاد و اتفاق از اركان و اصول احكام و قوانين آن است، چرا بايد هنوز اين درگيرى‌ها در اين امت پديد آيد؟.

و يا از اين جهت بايد از بين ببرد كه مگر غير از اين است كه فرستادن رسولان و آوردن معجزات روشن، براى دعوت به سوى حق است و براى اين است كه ايمان در دلها پديد آيد؟

ايمان هم از صفات قلب است، و نمى‌شود آن را با زور در دلها ايجاد كرد، پس فايده قتال چيست؟ و بعد از استقرار نبوت و پا گرفتن دعوت دينى ديگر جنگ چه معنا دارد؟ اين اشكال‌