اگر ما شما را دستور داديم كه در سفر و مرض روزه را بخوريد براى اين بود كه بار تكليف شما را سبك كنيم، و هم براى اينكه عدد سى روزه را تكميل كرده باشيم، و بعيد نيست كه ايراد جمله:(وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ) باعث شده كه ديگر مانند آيه قبلى حكم آن صورت را كه روزه طاقت‌فرسا باشد بيان نكند چون هم بيان آيه قبلى براى اينجا نيز كافى بود و هم كلمه (سختى بر شما نخواسته) دلالت بر آن مى‌كرد.(وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‌ ما هَداكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ...) ظاهر دو جمله مورد بحث بطورى كه لام غايت (البته غايت به معناى غرض كه آن نيز اصطلاح ديگرى است) اشعار دارد، اين است كه مى‌خواهند غايت و نتيجه اصل روزه را بيان كنند، نه حكم استثناى مريض و مسافر را چون وقتى مى‌بينيم جمله‌(شَهْرُ رَمَضانَ) را مقيد كرد به جمله:(الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ ...)، مى‌فهميم كه ميان وجوب روزه رمضان و نازل شدن قرآن در رمضان يك نحوه ارتباط و پيوستگى وجود دارد، در نتيجه برگشت معناى غايت به اين مى‌شود كه تلبس و اشتغال به روزه براى اظهار كبريايى حق تعالى است به خاطر اينكه قرآن را بر ايشان نازل فرمود، و ربوبيت خود و عبوديت بندگان را اعلام داشت، و نيز بدين منظور بود كه در مقابل اينكه به سوى حق هدايتشان فرموده و با كتاب خود برايشان حق را از باطل جدا كرده شكرش را بجاى آرند.

و چون روزه وقتى متصف به اين صفت مى‌شود، يعنى وقتى شكر نعمت‌هاى خدا مى‌شود كه مشتمل بر حقيقت معناى روزه باشد، يعنى از روى اخلاص انجام شود، و روزه‌دار از آلودگيهاى طبيعت پاك باشد، و از بزرگترين مشتهيات نفس چشم بپوشد، لذا دنبال آيه نفرمود:

و ليتشكروا اللَّه ، چون شكر تنها با روزه واقعى محقق مى‌شود، بلكه در مقابل فرمود:(وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‌ ما هَداكُمْ) براى اينكه تكبير و بزرگداشت خدا با صورت روزه هم انجام مى‌شود، چه اينكه اين صورت، حقيقت هم داشته باشد و يا نداشته باشد، و بهمين جهت مساله شكر را با كلمه لعل اميد است ، از تكبير جدا كرد، و فرمود،(وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‌ ما هَداكُمْ، وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ) همانطور كه در اول آيات، در باره روزه فرمود:(لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ).

بحث روايتى [ (شامل رواياتى در ذيل آيات روزه و نزول قرآن)]

در حديث قدسى (يعنى احاديثى كه سلسله سندش منتهى به خود خداى تعالى مى‌شود) آمده: كه‌