است، آن گاه امام انگشتان خود را در هم كرد و فرمود: اينطور محبوك به زمين است، عرضه داشتم: چطور آسمان محبوك به زمين است، با اينكه خداى تعالى مى‌فرمايد: (رَفَعَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها)- خدا آسمان را بدون ستونهايى كه به چشم شما بيايد بر افراشته ، (و معلوم است كه از اين آيه بر مى‌آيد آسمان به زمين تكيه ندارد، پس چگونه شما مى‌گوييد آسمان و زمين به هم فرو رفته‌اند؟) فرمود: سبحان اللَّه مگر اين خداى سبحان نيست كه مى‌فرمايد:

بدون ستونهايى كه به چشم شما بيايد؟ عرضه داشتم: بله. فرمود: پس معلوم مى‌شود ستونهايى هست، ولى به چشم شما نمى‌آيد.

عرضه داشتم: خدا مرا فدايت كند، آن ستونها چگونه است؟ حسين بن خالد مى‌گويد: امام (ع) كف دست چپ خود را باز كرد و دست راست خود را در آن قرار داد و فرمود: اين زمين دنيا است، و آسمان دنيا بر بالاى زمين قبه‌اى است، و زمين دوم بالاى آسمان دنيا، و آسمان دوم قبه‌اى است بر بالاى آن، و زمين سوم بالاى آسمان دوم قرار گرفته، و آسمان سوم قبه‌اى است بر بالاى آن، و زمين چهارم بالاى آسمان سوم است، و آسمان چهارم بر بالاى آن قبه است، و زمين پنجم بالاى آسمان چهارم است، و آسمان پنجم قبه‌اى است روى آن، و زمين ششم بر بالاى آسمان پنجم است، و آسمان ششم قبه‌اى است روى آن، و زمين هفتم بالاى آسمان ششم واقع است، و آسمان هفتم قبه‌اى است بالاى آن، و عرش رحمان تبارك و تعالى بر بالاى آسمان هفتم قرار دارد، و اين كلام خداى تعالى است كه مى‌فرمايد:(الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ).

و اما منظور از صاحب امر، رسول خدا 6 و وصى بعد از رسول خدا 6 است، كه قائم بر وجه زمين است، كه امر الهى تنها به سوى او نازل مى‌شود، يعنى از آسمانهاى هفتگانه و زمين‌هاى هفتگانه فرود مى‌آيد.

عرضه داشتم: ما كه بيش از يك زمين زير پاى خود نمى‌بينيم، فرمود: آرى زير پاى ما تنها يك زمين است، و آن شش زمين ديگر فوق ما قرار دارند[1].

مؤلف: و از طبرسى از عياشى از حسين بن خالد از حضرت رضا (ع) نظير اين روايت حكايت شده‌[2].

و اين حديث در باب خودش حديثى نادر است، و با در نظر گرفتن ذيل آن كه سخن از تنزل امر دارد، اين معنا به ذهن نزديكتر مى‌رسد كه امام خواسته‌اند از باطن عالم خبر دهند نه از ظاهر آن و خلقت ماديش، و خدا داناتر است.

[1] تفسير قمى، ج 2، ص 328.

[2] مجمع البيان، ج 10، ص 311.