سرنوشتى دچار شده‌اند، عقلشان حكم مى‌كند به اينكه عتو و استكبار از امر خدا، در حقيقت به استقبال عذاب شديد خدا رفتن است، و به همين جهت ايشان را هشدار مى‌دهد، و عقلشان را بيدارتر مى‌سازد تا به حكم عقلشان به تقوى گرايند، مخصوصا مؤمنينى كه خداى تعالى برايشان كتابى تذكرآور فرستاده، آنچه نفعشان هست معين و آنچه به ضررشان هست تذكر داد، و به سوى حق و طريق مستقيم هدايتشان كرده، ديگر عقل آنان به هيچ وجه اجازه نمى‌دهد از چنين هدايتى منحرف گشته، راه آن قوم را بروند، و به سرنوشت آنان دچار گردند.

[وجه اينكه رسول خدا 6 را ذكر ناميد و از بعثت او تعبير به انزال فرمود]

(رَسُولًا يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِ اللَّهِ مُبَيِّناتٍ ...) اين آيه عطف بيان است براى كلمه ذكرا ، و ممكن هم هست بدل از آن كلمه باشد. پس مراد از ذكرى كه خدا نازلش كرده، همان رسول است و اگر رسول را ذكر ناميده، به خاطر آن است كه رسول وسيله تذكر است، خدا و آيات او و راه دعوت به سوى دين حق را يادآورى مى‌كند، منظور از رسول شخص خاتم الانبياء محمد 6 است، و ظاهر جمله يتلوا عليكم ايات اللَّه مبينات ، اين معنا را تاييد مى‌كند، و بنا بر اين، مراد از انزال رسول، بعثت او از ناحيه عالم غيب، و ظهور او براى بشر به عنوان رسالت از ناحيه خداست، بعد از سالها كه از چنين نعمتى بى‌بهره بودند، و احتمال رسيدن به آن را هم نمى‌دادند، هم چنان كه در باره خلقت آهن هم اين تعبير را آورده و فرموده:(وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ)[1]، و معلوم است كه نمى‌خواهد بفرمايد آهن را از آسمان انداختيم، بلكه مى‌خواهد بفرمايد: اين نعمت از ناحيه ما است.

و اين تعبير كه در آيه شريفه در باره رسول آمده، صاحب كشاف را بر آن داشته كه كلمه رسولا را به جبرئيل تفسير كند، آن گاه منظور از جمله يتلوا عليكم ...- تا آيات روشن خداى را به روشنى برايتان تلاوت كند ، اين مى‌شود كه جبرئيل آيات خدا را بر پيغمبر بدان جهت كه رهبر و متبوع شما است تلاوت مى‌كند[2]. ولى ظاهر جمله‌(يَتْلُوا عَلَيْكُمْ ...) غير اين معنايى است كه صاحب كشاف گفته.

اين احتمال هم هست كه كلمه رسولا با فعلى تقديرى منصوب شده باشد، و تقدير كلام ارسل رسولا يتلوا عليكم ايات اللَّه باشد، و مراد از ذكرى كه بر امت نازل شده قرآن‌

[1] ما آهن را نازل كرديم. سوره حديد، آيه 25.

[2] تفسير كشاف، ج 4، ص 560.