آورده و اعمال صالح مى‌كنند از ظلمت‌ها به سوى نور بيرون كند. و كسى كه به خدا ايمان مى‌آورد و عمل صالح مى‌كند خدا او را به بهشت‌هايى داخل مى‌كند كه نهرها از زير درختانش جارى است بهشت‌هاى جاودانه كه ايشان تا ابد در آن خواهند بود و خدا چه نيكو كرده است رزق چنين كسان را (11).

خدايى كه هفت آسمان و از زمين هم مثل آن را بيافريد و امر او در بين آنها پيوسته نازل مى‌شود تا معلوم گردد كه خدا بر هر چيزى توانا است و اينكه خداى تعالى به هر چيزى احاطه علمى دارد (12).

بيان آيات [مقصود از شدت حساب در جمله (فَحاسَبْناها حِساباً شَدِيداً) ]

اين آيات موعظه و تهديد و بشارت است، و با اين اندرزها توصيه به تمسك به احكام خدا را تاكيد مى‌كند، و يكى از آن احكام همان احكام طلاق و عده است، و در قرآن كريم هيچ توصيه‌اى در باره هيچ حكمى به قدر احكام راجعه به زنان تاكيد نشده، و اين نيست مگر به خاطر اينكه دنبال اين احكام و اين توصيه‌ها خبرى هست.

(وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِهِ فَحاسَبْناها حِساباً شَدِيداً وَ عَذَّبْناها عَذاباً نُكْراً) راغب مى‌گويد: مصدر عتو كه فعل عتت از آن مشتق است، به معناى سرباز زدن از اطاعت است‌[1]. و بنا به گفته راغب كلمه عتو قريب المعناى با استكبار است. و نيز در باره كلمه نكر گفته: اين كلمه به معناى زيركى و تيزهوشى و سياستمدارى است، و نيز به معناى پيشامد بسيار دشوارى است كه در انظار غير معروف و غير معمولى باشد[2]. و مراد از آن در خصوص آيه شريفه معناى دوم است.

و در مجمع البيان گفته: نكر به معناى منكر و كار بسيار زشتى است كه نظيرش از كسى ديده نشده باشد[3].

و مراد از قريه ، اهل قريه است، كه به نحو مجاز از اهل قريه به قريه تعبير مى‌كنند، نظير آيه‌(وَ سْئَلِ الْقَرْيَةَ)[4]، كه منظور سؤال از اهل قريه است، و جمله (عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِهِ‌) اشاره است به اينكه اهل قريه به خدا كفر ورزيدند و مرتكب شرك شدند، و كفر

[1] مفردات راغب، ماده عتو .

[2] مفردات راغب، ماده نكر .

[3] مجمع البيان، ج 10، ص 309.

[4] از قريه بپرس. سوره يوسف، آيه 82.