تجارتى راه بنمايم يعنى به تجارتى مهم و عظيم و جليل القدر. و در بيان ربح آن هم كه همان نجات از عذاب است، بيان نكرد چه عذابى است، و فرمود عذابى تا بفهماند آن قدر بزرگ است كه در بيان نمى‌گنجد.

و مصداق اين نجات كه وعده‌اش را داده، همان مغفرت و جنت است، و به همين جهت در نوبت دوم جمله‌(يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ يُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ ...)، را بدل از آن نجات آورد، و اما نصرت و فتح كه آن دو را نيز وعده داده، مصداق نجات نبودند، بلكه خارج از آن بودند، و به همين جهت آن دو را جداگانه ذكر كرد، و نفرمود: يغفر لكم ذنوبكم و يدخلكم جنات و ينصركم و يفتح لكم- نجات از عذاب همين است كه گناهانتان را مى‌آمرزد، و به جنات داخلتان مى‌كند، و بر دشمنان پيروزتان نموده، فتح نصيبتان مى‌كند بلكه ميان مغفرت و جنت و نصرت و فتح فاصله انداخت، و فرمود:(وَ أُخْرى‌ تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ) پس خواننده عزيز بايد از اين نكته غافل نماند.

(تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ ...) اين آيه شريفه جمله استينافى و جديد است، كه مى‌خواهد كلمه تجارت را كه در آيه قبلى پيشنهاد كرده بود براى آنان تفسير كند، گويا شخصى پرسيده اين تجارت چيست؟ و در پاسخ فرمود اين تجارت اين است كه به خدا و رسولش ايمان آورده، در راه او با مال و جانتان جهاد كنيد . و اگر ايمان به رسول را با ايمان به خدا ذكر كرد، براى اين بود كه بفهماند اطاعت رسول در آنچه دستور مى‌دهد واجب است، و گرنه ايمان به خدا بدون ايمان به رسول معنا ندارد، چون اين رسول است كه به ايمان به خدا دعوت مى‌كند، هم چنان كه فرموده: (إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ‌) ...(أُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ حَقًّا )[1].

(ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ)- يعنى اين كه گفتيم: به خدا و رسولش ايمان بياوريد، و چنين و چنان كنيد، خير خود شما را در نظر گرفتيم اگر به راستى از اهل علم باشيد. و اما جاهلان، اعمالشان قابل اعتناء نيست، و معيار قرار نمى‌گيرد.

بعضى از مفسرين گفته‌اند: مراد اين است كه اگر شما اهل علم و فهم باشيد، خير بودن اين تجارت را درك مى‌كنيد.

[1] كسانى كه به خدا و فرستادگانش كفر ورزيده، مى‌خواهند ميان خدا و رسولش جدايى بيندازند ... اينان همان كافران حقيقى هستند. سوره نساء، آيه 150 و 151.