و در روايتى كه از رسول خدا 6 نقل شده آمده كه مهاجرين بعد از نزول قرآن هفده سال در انتظار بودند، و خداوند دلهايشان را هم چنان منتظر نگهداشت، تا آنكه آيه‌(أَ لَمْ يَأْنِ ...) نازل شد[1]. و لازمه اين روايت اين است كه سوره مورد بحث سال چهارم و يا پنجم از هجرت نازل شده باشد.

و در روايتى ديگر از ابن عباس آمده كه خداى تعالى دلهاى مهاجرين را به انتظار گذاشت، تا بعد از سيزده سال از نزول قرآن فرمود:(أَ لَمْ يَأْنِ ...)[2]. و لازمه اين روايت اين است كه سوره مورد بحث در ايام هجرت نازل شده باشد، و اين دو روايت نيز با سياق آيات سوره نمى‌سازد.

و نيز در الدر المنثور است كه: ابن جرير از براء بن عازب روايت كرده كه گفت: از رسول خدا 6 شنيدم مى‌فرمود: مؤمنين امت من شهيدانند، آن گاه اين آيه را تلاوت فرمود:(وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ)[3].

و در تفسير عياشى به سند خود از منهال قصاب روايت كرده كه گفت: به امام صادق (ع) عرضه داشتم: دعا بفرما خدا شهادت را روزيم كند. فرمود: مؤمن خود شهيد است، و آن گاه اين آيه را خواند[4].

مؤلف: در اين معنا روايتى ديگر است، و ظاهر بعضى از آنها مانند همين روايت اين است كه مى‌خواهد شهادت را به كشته شدن در راه خدا تفسير كند.

و در تفسير قمى به سند خود از حفص به غياث روايت آورده كه گفت: به امام صادق (ع) عرضه داشتم: فدايت شوم حد زهد در دنيا چيست؟ فرمود: حد آن را خداى تعالى در كتابش بيان كرده، فرموده:(لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ)[5].

و در نهج البلاغه امام (ع) فرموده: زهد تماميش بين دو كلمه از قرآن خلاصه شده، آنجا كه مى‌فرمايد:(لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ)، و كسى كه‌

[1] الدر المنثور، ج 6، ص 174.

[2] الدر المنثور، ج 6، ص 175.

[3] الدر المنثور، ج 6، ص 176.

[4] نور الثقلين، ج 5، ص 244 به نقل از تفسير عياشى.

[5] نور الثقلين، ج 5، ص 248 به نقل از تفسير قمى.