نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 58
در اين آيه
شريفه التفاتى به كار رفته، چون در آيه قبلى خداى عز و جل غايب فرض شده بود،
مىفرمود: خدا لطيف به بندگان خويش است، به هر كس بخواهد روزى مىدهد و او
قوى و عزيز است و در آيه مورد بحث گوينده جمع فرض شده، مىفرمايد (نَزِدْ لَهُ) زياد مىكنيم براى او ، (نُؤْتِهِ مِنْها) از آن به وى مىدهيم ، و اين براى اين بود
كه آن عظمتى را كه دو كلمه قوى و عزيز افاده مىكرد اينجا
نيز افاده كند.
و
حاصل معناى دو آيه اين است كه: خداى سبحان، لطيف به همه بندگان خويش است، داراى
قوتى است مطلقه و عزتى مطلقه، بندگان خود را بر حسب مشيتش روزى مىدهد، ولى با اين
تفاوت كه در باره كسانى كه هدفشان آخرت است، و براى آن كار مىكنند خواسته كه دنيا
را بدهد، و مزد آخرتش را بيشتر از آنچه كه عمل كردهاند بدهد، ولى در باره كسانى
كه هدفشان تنها دنيا است خواسته است تنها دنيا را بدهد و در آخرت بهرهاى نداشته
باشند.
از
اين جا اين معنا روشن مىگردد كه آيه اولى هر دو طائفه را شامل مىشود، هم اهل
دنيا را و هم اهل آخرت را، و همچنين كلمه رزق هر دو قسم رزق را شامل مىشود، هم
رزق دنيايى را و هم آخرتى را، ولى آيه دوم، اجمال اين آيه را به تفصيل بيان
مىدارد.
(أَمْ لَهُمْ شُرَكاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ ما لَمْ يَأْذَنْ بِهِ
اللَّهُ ...) بعد از آنكه بيان كرد كه خداى سبحان كسى است كه كتاب را به حق نازل
كرده، و براى بشر دين را تشريع نموده كه ميزان اعمال آنان باشد، و او به لطف و قوت
و عزتش هر كسى كه آخرت را بخواهد و براى آن سعى كند خواستهاش را با زيادت به او
مىدهد، و كسى كه تنها دنيا هدفش باشد و آخرت را از ياد ببرد، در آخرت نصيب
نمىدهد، اينك در اين آيه بى بهره بودن كفار در آخرت را مسجل مىكند، به اينكه:
دينى به جز آنچه خدا تشريع كرده وجود ندارد تا كفار عمل خود را مستند بدان كنند، و
در نتيجه همان رزقى را كه اهل ايمان در آخرت دارند داشته باشند، چون خدا شريكى
ندارد تا در مقابل دين تشريع شده خدا و بدون اذن او دينى تشريع كند، پس هيچ دينى
نيست مگر دين خدا و در آخرت هيچ رزق حسنى نيست مگر براى كسى كه به دين خدا ايمان
آورده، بر طبق آن عمل كرده باشد.
پس
اينكه فرمود:(أَمْ لَهُمْ شُرَكاءُ)، در مقام
انكار است، و جمله(وَ لَوْ لا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ
بَيْنَهُمْ) اشاره است به كلمهاى كه قبلا از خدا صادر شده بود كه آدميان تا
مدتى معين در زمين زندگى كنند. و اين اشاره را هم دارد كه جرم و گناه گناهكاران
نافرمانى خدايى است بزرگ.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 58