نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 494
اين آيه
شريفه اعراب را از اين جهت توبيخ مىكند كه گفتند ما ايمان آورديم. در حالى كه
لازمه اين ادعاء اين است كه در سخن خود صادق باشند، و بر ايمان خود پافشارى به خرج
داده باشند. بعضى ديگر گفتهاند: بعد از آنكه آيه قبلى نازل شد، اعراب سوگند
خوردند كه ما مؤمن و صادق در ادعاى خود هستيم، اين آيه نازل شد كه: شما مىخواهيد
با دين خود به خدا چيز ياد بدهيد. و معناى آيه روشن است و احتياج به توضيح ندارد.
(يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ
اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإِيمانِ إِنْ كُنْتُمْ
صادِقِينَ)يعنى اى پيامبر بر تو منت مىگذارند كه اسلام آوردهاند، و چه خطايى
در اين منت گذارى خود مرتكب شدهاند، زيرا اولا حقيقت آن چيزى كه بر آن منت
مىگذارند ايمان است كه كليد سعادت دنيا و آخرتست، نه اسلامى كه جز فوائد صورى، از
قبيل تامين جانى و شركت با مسلمانان واقعى در جواز نكاح وارث خاصيتى ندارد. و
ثانيا همين اسلام را هم نبايد بر پيامبر منت بگذارند، براى اينكه آن جناب شخصى است
كه از طرف خداى تعالى مامور شده اسلام را به شما برساند (نه از اسلام آوردن آنهايى
كه اسلام آوردند چيزى عايد شخص او مىشود و نه از اسلام نياوردن آنها كه نياوردند چيزى
از دست مىدهد)، پس احدى از مسلمانان بر او منتى ندارد.
و
اگر منتى باشد براى خداى سبحان است كه ايشان را هدايت فرموده، چون دين، دين او
است، و خود او هم از دينش بهرهمند نمىشود تا هر كس دين او را پذيرفت بر او منت
بگذارد، بلكه بهرهمند از دين او در دنيا و آخرت مؤمنين هستند، زيرا خداى تعالى
غنى على الاطلاق است، پس منت را خدا بر آنان دارد كه هدايتشان كرده، نه آنان بر
خدا.
به
طورى كه ملاحظه مىفرماييد كلمه اسلام را از دهان منتگذاران گرفته و در سخن خود
آن را مبدل به ايمان كرد تا بفهماند منت همه و هر چه هست به ايمان است، نه به
اسلام كه تنها در ظواهر زندگى آثارى دارد.
پس
جمله(قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ اللَّهُ
يَمُنُّ ...) متضمن اين اشاره است كه خطاى اين منتگذاران از هر دو جهت است: اول
اينكه منتگذارى خود را متوجه رسول خدا 6 كردند، با اينكه او يك رسول است و بس،
و غير از رسالت چيزى ندارد. و در اين باره فرموده: (لا
تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ)- اسلام خود را بر من منت
نگذاريد .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 494