به معناى عزم بر وفاى به عهد است، عهدى كه از انبياء گرفته شده، هم چنان كه آيه‌(وَ لَقَدْ عَهِدْنا إِلى‌ آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِيَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً)[1] به آن اشاره دارد. و يا به معناى عزيمت يعنى حكم و شريعت است.

و بنا بر معناى سوم كه حق هم همانست و در روايات‌[2] ائمه اهل بيت (ع) به اين معنا تفسير شده، صاحبان حكم و شريعت پنج نفرند: نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و محمد 6، براى اينكه قرآن صاحبان شريعت را همين پنج نفر دانسته مى‌فرمايد:(شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسى‌ وَ عِيسى‌)[3] كه تقريب و بيان معنايش گذشت.

و از پاره‌اى مفسرين‌[4] نقل شده كه گفته‌اند: تمامى رسولان الهى اولوا العزم هستند و قهرا كلمه من الرسل را بيان‌(أُولُوا الْعَزْمِ) گرفته‌اند. و از بعضى‌[5] ديگر نقل شده كه گفته‌اند: اولوا العزم هيجده رسولى است كه نامشان در آيه 83 تا آيه 90 سوره انعام آمده، چون خداى تعالى بعد از ذكر نام ايشان فرموده: (فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ‌)- به هدايت آنان اقتداء كن .

ولى اين تفسير درست نيست، براى اينكه خداى تعالى بعد از شمردن نام آنان از آباء و ذريات و برادران آنها ياد كرده و فرموده: (وَ مِنْ آبائِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ إِخْوانِهِمْ‌) و آن گاه جمله (فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ‌) را آورده. بله اگر اين جمله را بلافاصله بعد از ذكر نام آنان آورده بود وجهى براى اين تفسير بود.

و از بعضى‌[6] ديگر نقل شده كه گفته‌اند: انبياء اولوا العزم نه نفرند: نوح، ابراهيم، اسماعيل ذبيح، يعقوب، يوسف، ايوب، موسى، داوود و عيسى و از بعضى‌[7] ديگر نقل شده كه گفته‌اند: هفت نفرند: آدم، نوح، ابراهيم، موسى، داوود، سليمان و عيسى. و از بعضى‌[8] ديگر نقل شده كه انبياء نامبرده را شش نفر دانسته‌اند، و اين شش نفر همانهايند كه مامور جنگ بوده‌اند، يعنى نوح، هود، صالح، موسى، داوود و سليمان. و بعضى‌[9] ديگر اين شش نفر را عبارت دانسته‌اند از: نوح، ابراهيم، اسحاق، يعقوب، يوسف و ايوب. بعضى‌[10] ديگر آنان را پنج نفر دانسته‌اند: نوح، هود، ابراهيم، شعيب و موسى. از بعضى‌[11] ديگر نقل شده كه گفته‌اند:

[1] ما به آدم، از پيش عهد بستيم ولى عزمى در او نديديم. سوره طه، آيه 115.

[2] تفسير برهان، ج 4، ص 178.

[3] سوره شورى، آيه 13.

[4] ( 4 و 5) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34.

[5] ( 4 و 5) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34.

[6] ( 6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.

[7] ( 6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.

[8] ( 6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.

[9] ( 6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.

[10] ( 6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.

[11] ( 6 و 7 و 8 و 9 و 10 و 11) تفسير روح المعانى، ج 26، ص 34 و 35.