جمع است كه بر بالاتر از سه مرد يا زن اطلاق مى‌شود، چه از جنس آدمى باشند، و چه از جنس جن، هم چنان كه در آيه مورد بحث در جن استعمال شده است. و جمله يستمعون القران صفت است براى كلمه نفر و معناى آيه چنين است: به ياد آر آن زمان را كه ما عده‌اى از جن را متوجه به سوى تو كرديم، عده‌اى كه مى‌شنيدند قرآن را.

(فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا)- ضمير در(حَضَرُوهُ) به قرآن برمى‌گردد، البته قرآن به معناى حدثى، يعنى قرائت قرآن. و كلمه انصات كه مصدر(أَنْصِتُوا) است به معناى سكوت براى گوش دادن است. و معناى جمله اين است كه: وقتى حاضر شدند در جايى كه قرآن تلاوت مى‌شد، به يكديگر گفتند: ساكت باشيد تا آن طور كه بايد خوب بشنويم.

(فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلى‌ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ)- ضمير در قضى به قرآن برمى‌گردد، البته به اعتبار قرائت آن. و توليه كه مصدر ولوا است به معناى برگشتن است. و كلمه منذرين حال از ضمير جمع در كلمه ولوا است. و معنايش اين است كه: وقتى قرائت قرآن تمام شد و پيامبر از آن فارغ گشت به سوى قوم خود برگشتند، در حالى كه بيم‌رسان ايشان از عذاب خدا بودند.

(قالُوا يا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى‌ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ ...) اين جمله حكايت دعوت جنيان است در برابر قومشان كه ايشان را به اسلام مى‌خواندند و انذار مى‌كردند. و مراد از كتاب نازل بعد از موسى، قرآن كريم است، و اين كلام اشعار و بلكه دلالت دارد بر اين كه جنيان مذكور مؤمن به دين موسى (ع) و كتاب آن جناب بوده‌اند. و مراد از اينكه فرمود:(مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ) اين است كه قرآن، تورات و يا همه كتابهاى قبل را تصديق مى‌كند.

(يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى‌ طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ)- يعنى كتاب آسمانى قرآن پيروان خود را به سوى صراط حق و طريق مستقيم هدايت مى‌كند. رهروان اين طريقه از حق منحرف نمى‌شوند، نه در عقائد و نه در عمل.

(يا قَوْمَنا أَجِيبُوا داعِيَ اللَّهِ وَ آمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُجِرْكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ) منظور از(داعِيَ اللَّهِ) رسول خدا 6 است، هم چنان كه در جاى ديگر قرآن فرموده:(قُلْ هذِهِ سَبِيلِي أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى‌ بَصِيرَةٍ)[1]. ولى بعضى‌[2] گفته‌اند

[1] بگو اين راه من است كه با بصيرت به سوى خدا دعوت مى‌كنم. سوره يوسف، آيه 108.

[2] تفسير روح المعانى، ج 26 ص 32.