responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 18  صفحه : 307

و وصينا ايصاء ذا احسان است. بعضى‌[1] ديگر گفته‌اند: كلمه مزبور مفعول له است، و تقدير كلام و وصينا الانسان بوالديه لاحساننا اليهما است. و نيز وجوهى ديگر از اين قبيل.

و به هر حال بر به والدين و احسان به ايشان از احكام عمومى خداست كه همانطور كه در تفسير آيه‌(قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً)[2] گذشت، در همه شرايع تشريع شده، و به همين جهت فرمود:(وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ) و سفارش را عموميت داد به هر انسانى، نه تنها مسلمانان.

آن گاه دنبال اين سفارش اشاره كرد به ناراحتى‌هايى كه مادر انسان در دوران حاملگى، وضع حمل و شير دادن تحمل مى‌كند تا اشاره كرده باشد به ملاك حكم، و عواطف و غريزه رحمت و رأفت انسان را برانگيزد، لذا فرمود:(حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً) و اما اينكه فرمود:(وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً) بدين حساب است كه به حكم آيه‌(وَ الْوالِداتُ يُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كامِلَيْنِ)[3] و آيه‌(وَ فِصالُهُ فِي عامَيْنِ)[4] دوران شير دادن به فرزند دو سال است، و كمترين مدت حاملگى هم شش ماه است، كه مجموع آن سى ماه مى‌شود.

و كلمه فصال به معناى فاصله انداختن بين طفل و شير خوردن است، و اگر كلمه دو سال را ظرف قرار داد براى فصال، به اين عنايت است كه آخرين حد شير دادن دو سال است، و معلوم است كه اين محقق نمى‌شود، مگر به گذشتن دو سال.

(حَتَّى إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً)- بلوغ اشد به معناى رسيدن به زمانى از عمر است كه در آن زمان قواى آدمى محكم مى‌شود. و ما در تفسير آيه‌(وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً)[5] اختلافى را كه مفسرين در معناى بلوغ أشد دارند نقل كرديم، و گفتيم كه بلوغ چهل سال عادتا ملازم با رسيدن به كمال عقل است.

(قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلى‌ والِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ)- كلمه أوزعنى از مصدر ايزاع است كه معناى الهام را مى‌دهد، و اين الهام،


[1] روح المعانى، ج 26، ص 17.

[2] سوره انعام، آيه 151.

[3] مادران فرزندان خود را دو سال كامل شير مى‌دهند. سوره بقره، آيه 233.

[4] از شير گرفتنش در دو سال است. سوره لقمان، آيه 14.

[5] سوره يوسف، آيه 22.

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 18  صفحه : 307
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست