نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 300
(ع) پرسيدم
آيه(ائْتُونِي بِكِتابٍ
مِنْ قَبْلِ هذا أَوْ أَثارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ) چه معنايى دارد؟ فرمود: منظور از كتاب همانا
تورات و انجيل است. و منظور از(أَثارَةٍ مِنْ عِلْمٍ)
علم اوصياى انبياء است[1].
و
در الدر المنثور است كه احمد، ابن منذر، ابن ابى حاتم، طبرانى، و ابن مردويه از
طريق ابى سلمة بن عبد الرحمن، از ابن عباس از رسول خدا 6 روايت كرده كه فرمود:
منظور از(أَثارَةٍ مِنْ عِلْمٍ) بهره است[2].
مؤلف:
شايد منظور از حظ و بهره، كتاب محظوظ يعنى موروث از انبياء و يا علماى گذشته باشد،
ليكن در بعضى از رواياتى كه در تفسير آيه وارد شده، آمده كه منظور از(أَوْ أَثارَةٍ مِنْ عِلْمٍ) حظ نيكو است. و در بعضى ديگر آمده
كه منظور از آن، جودت و زيبايى حظ است.
ليكن
اين معنا از سياق احتجاج آيه به دور است.
و
در عيون در باب مجلس مذاكره مامون با حضرت رضا (ع) آمده: آن جناب فرمود:
پدرم از جدم از پدران بزرگوارش از حسين بن على (ع) روايت كرده كه فرمود مهاجر و
انصار نزد رسول خدا 6 اجتماع كردند، و عرضه داشتند: يا رسول اللَّه 6 شما با
اين همه واردينى كه از اطراف دارى خرجت زياد است، و مال و جان ما همه در اختيار تو
است، و ما با كمال رغبت خوشوقت مىشويم كه در آنها تصرف كنى و از خدا مىخواهيم تو
را اجر دهد، آنچه دلت مىخواهد از اين اموال خرج كن، هيچ حرجى بر تو نيست.
آن
گاه فرمود: در اين مورد بود كه خداى تعالى روح الأمين را بر آن جناب نازل كرد، و
وى به رسول خدا عرضه داشت: اى محمد(قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ
عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى) يعنى من از
شما مزدى در برابر رسالتم نمىخواهم، مگر همين را كه بعد از من به اقربايم مودت و
دوستى بورزيد. مهاجر و انصار بيرون رفتند، و منافقين گفتند: از تصرف در اموال ما
چشم نپوشيد مگر براى اينكه ما را به رعايت خويشاوندانش وادار كند، و اين سخنى
عظيم، و افترايى بود كه در مجلس آن جناب گفتند.