نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 228
(يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ) كلمه سندس به معناى پارچه نازكى است
كه از ابريشم بافته شده باشد، و كلمه استبرق پارچه ضخيم ابريشمى است،
و هر دو كلمه در اصل فارسى بوده، و به زبان عرب داخل شده است.
متقابلين - يعنى روبروى همند تا با هم انس داشته باشند، چون نزد اهل بهشت هيچ
ناملايمى نيست، زيرا فرمود: در مقامى امين قرار دارند.
(كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ) يعنى به
همين منوال است كه وصف كرديم، و مراد از تزويج اهل بهشت با حوريان اين است كه قرين
حوريان هستند، چون اين تزويج به معناى ازدواج اصطلاحى نيست، بلكه از زوج به معناى
قرين است، كه معناى اصلى لغوى آن است.
و
كلمه حور جمع حوراء است، كه به معناى زنى است كه سفيدى چشمش بسيار
سفيد، و سياهى آن نيز بسيار سياه باشد، و يا به معناى زنى است كه داراى چشمانى
سياه چون چشم آهو باشد. و كلمه عين جمع كلمه عيناء يعنى
درشت چشم است و از ظاهر كلام خداى تعالى برمىآيد، كه حور العين غير زنان دنيايند،
كه آنان نيز داخل بهشت مىشوند.
(يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ) يعنى تمام
اقسام ميوهها را مىطلبند، و مىخورند، در حالى كه از ضرر آنها ايمنند.
[توضيح
مراد از اينكه فرمود اهل بهشت جز مرگ نخستين مرگى نمىچشند و جواب از اشكالى در
باره استثناء(إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى)]
(لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى وَ وَقاهُمْ عَذابَ
الْجَحِيمِ) يعنى غير از مرگ اول ديگر مرگى نمىچشند، و در بهشت خلد به حياتى
ابدى كه ديگر دستخوش مرگ نمىشود زندهاند.
بعضى
از مفسرين در اين آيه اشكال كردهاند، به اينكه استثناء مرگ اول از جمله در
بهشت مرگى نمىچشند مگر مرگ اول را ، چنين مىرساند كه در بهشت يك مرگ
مىچشند، در حالى كه قطعا خلاف اين معنا منظور است.
و
به بيانى روشنتر اينكه: منظور از مرگ اول مسلما مرگ در دنيا است كه نسبت به اهل
بهشت پيشامد گذشتهاى است، و محال است كه انسان در آيندهاش يعنى در بهشت متصف و
متلبس به چيزى باشد كه در گذشته واقع شده، و گذشته است، و با اين حال چه معنا دارد
كه در آيه بفرمايد: در آينده يعنى در بهشت نمىچشند مگر مرگ در گذشته
را ؟.
البته
در اينجا اشكال ديگرى نيز هست كه مفسرين متعرض آن نشدهاند، و آن اين
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 228