(يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ) اين آيه شريفه خطابى است كه خداى تعالى در قيامت به متقين دارد، شاهدش هم جمله‌(ادْخُلُوا الْجَنَّةَ) است. و در اين خطاب ايشان را از هر ناملايمى احتمالى يا قطعى ايمنى مى‌دهد، چون فرموده نه خوف داريد، و نه اندوه و مورد خوف ناملايم احتمالى است، و مورد اندوه ناملايم قطعى، و وقتى خوف و اندوه نداشته باشند، قطعا اين دو قسم ناملايم را هم نخواهند داشت.

(الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا وَ كانُوا مُسْلِمِينَ) موصول الذين بدل از مناداى مضاف در نداى يا عبادى است. ممكن هم هست صفت آن باشد. و منظور از آيات همه آن چيزهايى است كه بر وجود خداى تعالى دلالت مى‌كند، چه پيغمبر باشد، و چه كتاب، و چه معجزه، و چه چيزهاى ديگر. و منظور از اسلام تسليم بودن به اراده و اوامر خداى عز و جل است.

(ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ) ظاهر اينكه امر مى‌فرمايد به داخل شدن در بهشت، اين است كه مراد از ازواج همان همسران مؤمن در دنيا باشد، نه حور العين، چون حور العين در بهشت هستند، و خارج آن نيستند تا با اين فرمان داخل بهشت شوند.

و كلمه تحبرون از مصدر حبور است، و- به طورى كه گفته‌اند[1]- به معناى سرورى است كه حبار و آثارش در وجهه انسان نمودار باشد و كلمه حبرة به معناى زينت و هيئت زيبا است. و معناى جمله اين است كه: داخل بهشت شويد شما و همسران مؤمنتان در حالى كه خوشحال باشيد، آن چنان كه آثار خوشحالى در وجهه شما نمودار باشد. و يا آن چنان كه بهترين قيافه را دارا باشيد.

(يُطافُ عَلَيْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَكْوابٍ ...) كلمه صحاف جمع صحفه است، و صحفه به معناى كاسه و يا كوچكتر از كاسه است. و كلمه اكواب جمع كوب است كه به معناى كوزه‌اى است كه دسته نداشته باشد. و آوردن دو كلمه صحاف و اكواب اشاره است به اينكه اهل بهشت هم داراى طعامند، و هم داراى شراب، در صفحه‌ها طعام مى‌خورند، و از كوبها آب مى‌نوشند.

[1] مجمع البيان، ج 9، ص 55.