مصاحبت را مى‌رساند. و بقيه الفاظ آيه روشن است.

(فَلَمَّا جاءَهُمْ بِآياتِنا إِذا هُمْ مِنْها يَضْحَكُونَ) منظور از عبارت همين كه آيات ما را آورد اظهار معجزاتى است كه بر رسالت آن جناب دلالت مى‌كرد. و مراد از اينكه فرمود ناگهان از آن به خنده درآمدند اين است كه به منظور استهزاء و خوار شمردن آيات خدا خنديدند.

(وَ ما نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِها ...) كلمه اخت به معناى مثل و مانند است. و جمله‌(هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِها) كنايه است از اينكه هر يك از اين آيت‌ها مستقلا دلالت بر حقيقت رسالت دارد، و جمله‌(وَ ما نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ ...) حال از ضمير منها است. و معنايش اين است كه: وقتى معجزات را ديدند ناگهان از آن بخنده درآمدند، در حالى كه هر يك از آن معجزات در دلالت بر حقانيت رسالت و در اعجاز به حد كمال بود و هيچ نقص و قصورى در آن نبود.

(وَ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ)- يعنى ما آنان را به عذاب دنيايى گرفتيم، به اميد اينكه دست از استكبار بردارند و از لجبازى به سوى قبول رسالت برگردند. و مراد از عذاب مذكور همان بلاهايى است كه بر بنى اسرائيل نازل شد، مانند: قحطى، كمى ثمرات، طوفان، ملخ، شپش، قورباغه، و خون كه هر يك جدا جدا بلايى بزرگ بودند كه تفصيلش در سوره اعراف آمده.

(وَ قالُوا يا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنا رَبَّكَ بِما عَهِدَ عِنْدَكَ إِنَّنا لَمُهْتَدُونَ ) كلمه ما در جمله‌(بِما عَهِدَ عِنْدَكَ) مصدريه است، و جمله را معناى بعهده عندك مى‌دهد. و منظور از اين عهد- به طورى كه گفته‌اند- عهدى است كه خدا به موسى (ع) داده بود كه اگر بنى اسرائيل ايمان آوردند بلا را از ايشان بردارد.

و جمله‌(يا أَيُّهَا السَّاحِرُ) خطاب قوم فرعون به موسى (ع) است كه خطابى است از در استهزاء و استكبار، هم چنان كه در جمله (ادْعُ لَنا رَبَّكَ‌)- پروردگارت را بخوان نيز اين استهزاء و استكبار به چشم مى‌خورد، چون اگر اين منظور را نداشتند مى‌گفتند خدا را بخوان . و مراد از اين جمله آن است كه از موسى بخواهند دعا كند تا عذاب از ايشان برداشته شود كه اگر برداشته شود به وعده خود عمل نموده، ايمان مى‌آورند، و به راه هدايت در مى‌آيند.

بعضى از مفسرين‌[1] گفته‌اند: ساحر در عرف قوم فرعون به معناى عالم است، و

[1] مجمع البيان، ج 9، ص 50.