اين آن معنايى است كه سياق آيه و نيز رواياتى كه در معناى آيه وارد شده، آن را افاده مى‌كند.

[اقوال مختلف مفسرين در تفسير آيه فوق‌]

اما مفسرين در تفسير آيه اختلافهاى عجيبى به راه انداخته‌اند، اختلافى در معناى كلمه ثم كرده‌اند كه بعضى‌[1] گفته‌اند: اين كلمه براى تراخى است، يعنى بعديت در خبر دادن را مى‌رساند . بعضى‌[2] ديگر گفته‌اند: براى تراخى و افاده بعديت رتبى است . بعضى‌[3] گفته‌اند: براى افاده بعديت زمانى است .

و در عطف كردن اين كلمه نيز اختلاف است. بعضى‌[4] گفته‌اند: آيه عطف است بر جمله اوحينا . بعضى‌[5] ديگر گفته‌اند: عطف است بر جمله‌(الَّذِي أَوْحَيْنا).

باز در معناى جمله اورثنا اختلاف كرده‌اند كه بعضى‌[6] گفته‌اند: مراد همان معناى ظاهر جمله است . بعضى‌[7] ديگر گفته‌اند: معنايش اين است كه: ما حكم كرديم و مقدر نموديم به اينكه كتاب به ايشان ارث برسد .

و نيز در معناى كتاب اختلاف كرده‌اند كه بعضى‌[8] گفته‌اند: مراد از آن، قرآن است.

بعضى‌[9] ديگر گفته‌اند: جنس كتابهاى آسمانى، و همه آنها است .

و در معناى جمله‌(الَّذِينَ اصْطَفَيْنا) اختلاف كرده‌اند. بعضى‌[10] گفته‌اند: مراد از آن انبياء (ع) مى‌باشند . بعضى‌[11] ديگر گفته‌اند: مراد بنى اسرائيل است .

و بعضى‌[12] ديگر مراد از آن را امت محمد 6 دانسته‌اند. بعضى‌[13] ديگر علماى امت. و بعضى‌[14] ديگر ذريه رسول خدا 6 از فرزندان فاطمه (ع) دانسته‌اند.

و در معناى كلمه من در جمله‌(مِنْ عِبادِنا) اختلاف كرده‌اند، بعضى‌[15] گفته‌اند: براى تبعيض است. بعضى ديگر آن را براى ابتداء، و بعضى ديگر براى بيان دانسته‌اند. البته به خاطر اختلاف مزبور در معناى من معناى عباد نيز مختلف مى‌شود، و همچنين اضافه كلمه عباد به كلمه نا اختلاف پيدا مى‌كند، بنا به بعضى از وجوه اضافه تشريفى مى‌شود، و بنا به بعضى ديگر غير تشريفى.

و نيز در مرجع ضمير منهم اختلاف كرده‌اند، بعضى گفته‌اند: كلمه الذين است. بعضى ديگر گفته‌اند: كلمه عبادنا است.

[1] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[2] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[3] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[4] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[5] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[6] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[7] ( 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7) روح المعانى، ج 22، ص 194.

[8] ( 8 و 9 و 10 و 11) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[9] ( 8 و 9 و 10 و 11) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[10] ( 8 و 9 و 10 و 11) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[11] ( 8 و 9 و 10 و 11) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[12] ( 12 و 13 و 14 و 15) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[13] ( 12 و 13 و 14 و 15) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[14] ( 12 و 13 و 14 و 15) مجمع البيان، ج 8، ص 408.

[15] ( 12 و 13 و 14 و 15) مجمع البيان، ج 8، ص 408.