نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 559
(لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ
جانِبٍ)[1]، استفاده مىشود آسمانها مسكن ملائكه است.
در
نتيجه امر خدا يك نسبت به تك تك آسمانها دارد، به اعتبار ملائكهاى كه در آن
ساكنند و نسبتى هم به هر فرقه از فرقههاى ملائكه دارد، به اعتبار اينكه حامل آن
امرند. و خداوند امر را به آنان تحميل كرده، يعنى به ايشان وحى فرموده، چون در
آيه(إِنَّما قَوْلُنا لِشَيْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ
لَهُ كُنْ)[2]
امر خداى را قول خدا خوانده.
در
نتيجه از آنچه گفته شد معلوم گرديد كه معناى آيه(وَ
أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها) اين شد كه خداى سبحان در هر
آسمانى امر الهى را كه منسوب و متعلق به آن آسمان است به اهلش، يعنى ملائكه ساكن
در آن، وحى مىكند. و اما اينكه كلمه يومين در آيه ظرف باشد، هم براى
خلقت آسمانهاى هفتگانه، و هم براى اين وحى، هيچ دليلى از الفاظ آيه بر آن دلالت
نمىكند.
[وجه
اينكه فرمود سماء دنيا را با مصابيح آراستيم.]
(وَ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيحَ وَ حِفْظاً ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ
الْعَلِيمِ) در اين آيه شريفه كلمه سماء را مقيد به دنيا كرد و
فرمود: آسمان دنيا را با چراغهايى زينت داديم تا دلالت كند بر اينكه آن آسمانى كه
قرارگاه ستارگان است، نزديكترين آسمان به كره زمين است، چون به حكم آيه(خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً)[3] آسمانها
طبقه طبقه و بعضى فوق بعض ديگر قرار دارند.
و
از ظاهر اينكه فرموده: آن را با چراغهايى زينت داديم، و اينكه در آيه(إِنَّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزِينَةٍ الْكَواكِبِ)[4]
صريحا فرموده كه آن چراغها عبارتند از ستارگان، برمىآيد كه ستارگان، همه در آسمان
دنيا و پايينتر از آن قرار دارند، و براى زمين مانند قنديلهايى هستند كه آويزان
شده باشند.
بعضى[5]
از مفسرين گفتهاند: كواكب در همه آسمانها هست، ولى از آنجايى كه براى مردم روى
زمين چنين به نظر مىرسد كه در آسمان دنيا مىدرخشند، از اين جهت آنها را زينت آسمان
دنيا خواند. و اين حرف صحيح نيست، براى اينكه اگر ستارگان در همه آسمانها
[1] سخن ملائكه آسمانها به گوش آنان نمىرسد و اگر بخواهند گوش
دهند از هر طرف به قهر رانده شوند. سوره صافات، آيه 8.
[2] قول ما در باره هر چيزى كه ارادهاش كنيم اين است كه بگوييم
باش. سوره نحل، آيه 40.
[3] هفت آسمان را طبقه به طبقه آفريد. سوره ملك، آيه 3.