و معناى آيه اين است كه:(أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا) چرا اين مردمى كه ما پيامبر به سويشان گسيل داشته‌ايم به سير(فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا) در زمين نمى‌پردازند، تا به نظر تفكر و عبرت‌گيرى بنگرند كه‌(كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ) عاقبت مردمى كه قبل از ايشان مى‌زيسته‌اند چگونه بوده و آن امت‌ها در اثر تكذيب پيامبران خود چه سرانجامى داشتند.

(كانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً) با اينكه آن امت‌ها از اينان نيرومندتر و داراى تمكنى و تسلطى بيشتر و آثارا و آثارى چون شهرهاى محصور به قلعه‌هاى محكم و كاخ‌هاى عالى و پى ريزى شده داشتند،(فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ) در همين زمين كه اينان زندگى مى‌كنند زندگى مى‌كردند، ولى خدا ايشان را به كيفر گناهانشان بگرفت و به جرم اعمالشان هلاكشان كرد(وَ ما كانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ واقٍ) و از ناحيه خدا هيچ حافظى كه حفظشان كند نداشتند.

(ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ ...) كلمه ذلك اشاره به همان اخذ الهى است. و مراد از بينات آيات روشن است.

و بقيه الفاظ آيه ظاهر است.

[داستان ارسال موسى 7 به سوى فرعون و گفتگوى فرعون در باره كشتن او]

(وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ) بعيد نيست مراد از آيات معجزات و خارق العاده‌هايى باشد كه موسى با آنها به سوى فرعون فرستاده شد، از قبيل عصا، يد بيضاء و غير آن دو. و مراد از(سُلْطانٍ مُبِينٍ) سلطه الهى باشد كه خدا به وسيله آن موسى (ع) را تاييد كرد، و به وسيله آن جلو فرعون را از كشتن موسى و خاموش كردن نور او بگرفت.

بعضى‌[1] گفته‌اند: مراد از آيات براهين و دلالات است، و مراد از سلطان معجزات موسى، چون عصا، يد بيضاء، و غير آن دو. بعضى ديگر هم حرفهايى ديگر زده‌اند.

(إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ) كلمه فرعون نام جبار و ديكتاتور نژاد قبط و پادشاه ايشان است. و هامان نام وزير اوست و قارون نام يكى از طاغيان بنى اسرائيل است كه داراى خزاينى مملو از پول بوده. و اگر از ميان همه دو امت قبطى و سبطى تنها نام اين سه نفر را ذكر كرده، براى اين بوده كه تمامى فتنه‌ها و فسادها به اين سه نفر منتهى مى‌شده.

(فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا اقْتُلُوا أَبْناءَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ ...) در اين آيه ما بين آنچه موسى برايشان آورد و بدان دعوتشان كرد، با مقابله‌اى كه آنان‌

[1] مجمع البيان، ج 8، ص 519.