نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 496
و معناى آيه
اين است كه:(أَ وَ
لَمْ يَسِيرُوا) چرا اين
مردمى كه ما پيامبر به سويشان گسيل داشتهايم به سير(فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا) در زمين نمىپردازند، تا به نظر تفكر و
عبرتگيرى بنگرند كه(كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ) عاقبت مردمى كه قبل از ايشان مىزيستهاند چگونه
بوده و آن امتها در اثر تكذيب پيامبران خود چه سرانجامى داشتند.
(كانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً) با اينكه
آن امتها از اينان نيرومندتر و داراى تمكنى و تسلطى بيشتر و آثارا و
آثارى چون شهرهاى محصور به قلعههاى محكم و كاخهاى عالى و پى ريزى شده داشتند،(فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ) در همين
زمين كه اينان زندگى مىكنند زندگى مىكردند، ولى خدا ايشان را به كيفر گناهانشان
بگرفت و به جرم اعمالشان هلاكشان كرد(وَ ما كانَ لَهُمْ مِنَ
اللَّهِ مِنْ واقٍ) و از ناحيه خدا هيچ حافظى كه حفظشان كند نداشتند.
(ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ ...)
كلمه ذلك اشاره به همان اخذ الهى است. و مراد از بينات
آيات روشن است.
و
بقيه الفاظ آيه ظاهر است.
[داستان
ارسال موسى 7 به سوى فرعون و گفتگوى فرعون در باره كشتن او]
(وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ)
بعيد نيست مراد از آيات معجزات و خارق العادههايى باشد كه موسى با
آنها به سوى فرعون فرستاده شد، از قبيل عصا، يد بيضاء و غير آن دو. و مراد از(سُلْطانٍ مُبِينٍ) سلطه الهى باشد كه خدا به وسيله آن موسى (ع) را
تاييد كرد، و به وسيله آن جلو فرعون را از كشتن موسى و خاموش كردن نور او بگرفت.
بعضى[1]
گفتهاند: مراد از آيات براهين و دلالات است، و مراد از
سلطان معجزات موسى، چون عصا، يد بيضاء، و غير آن دو. بعضى ديگر هم حرفهايى
ديگر زدهاند.
(إِلى فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ)
كلمه فرعون نام جبار و ديكتاتور نژاد قبط و پادشاه ايشان است. و
هامان نام وزير اوست و قارون نام يكى از طاغيان بنى اسرائيل است
كه داراى خزاينى مملو از پول بوده. و اگر از ميان همه دو امت قبطى و سبطى تنها نام
اين سه نفر را ذكر كرده، براى اين بوده كه تمامى فتنهها و فسادها به اين سه نفر
منتهى مىشده.
(فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا اقْتُلُوا أَبْناءَ الَّذِينَ
آمَنُوا مَعَهُ ...) در اين آيه ما بين آنچه موسى
برايشان آورد و بدان دعوتشان كرد، با مقابلهاى كه آنان