دعوت خود و معجزاتشان آن آيات را تاييد مى‌كنند، خداى سبحان است و اما آلهه مشركين كه مشركين آنها را به جاى خدا مى‌پرستند و مى‌خوانند، هيچ آيات و دليلى از ناحيه آنها نيست كه بر الوهيت آنها دلالت كند. پس همان خداى سبحان معبودى است يگانه و بى شريك- و امير المؤمنين (ع) هم در اين كلام خود كه فرموده: لو كان لربك شريك لأتتك رسله- اگر پروردگار تو شريكى مى‌داشت، رسولان آن شريك هم به سويت مى‌آمدند ، به اين برهان اشاره فرموده.

جمله‌(وَ يُنَزِّلُ لَكُمْ مِنَ السَّماءِ رِزْقاً) هم، حجتى ديگر بر يگانگى خداى تعالى است، و اين حجت از جهت رزق اقامه شده، مى‌فرمايد: رزق دادن به بندگان يكى از شؤون ربوبيت و الوهيت است و چون همه مى‌دانند كه رزق از ناحيه خداست، نه از ناحيه شركاى ايشان، پس تنها او رب و اله است.

مفسرين‌[1] رزق در آيه را به باران و كلمه سماء را به سمت بالا تفسير كرده‌اند. و بعيد نيست مراد از رزق خود آن ارزاقى باشد كه مردم با آن ارتزاق مى‌كنند، و مراد از نازل شدن آن از آسمان اين باشد كه ارزاق از غيب به شهود مى‌آيند، هم چنان كه آيه شريفه‌(وَ إِنْ مِنْ شَيْ‌ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ)[2] آن را افاده مى‌كند.

(وَ ما يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَنْ يُنِيبُ)- اين جمله جمله‌اى است معترضه كه در بين احتجاجات اين معنا را مى‌رساند كه: متذكر شدن به اين حجت‌ها تنها شان يكى از دو طايفه‌اى است كه قبلا نام برده شدند، يعنى انابه كنندگان رجوع كننده به سوى خدا. و اما مجادلين كفر پيشه از اين دو طايفه متذكر نمى‌شوند، براى اينكه كفر و لجبازى استعداد تذكر به حجيت و پيروى حق را به كلى باطل مى‌كند.

(فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ) مناسبتر با سياق اين است كه خطاب عمومى و شامل مؤمنين و غير مؤمنين، و متفرع بر حجت قبلى باشد، ولى شامل كفارى كه در آخر آيه نامبرده شده‌اند، يعنى تكذيب كنندگان و مجادلين به باطل نمى‌شود.

گويا فرموده: وقتى آيات بر وحدانيت خداى تعالى دلالت كرد و معلوم شد كه تنها رازق او است، ناگزير بر همه مردم- البته غير آن كفارى كه آيات را تكذيب كرده، و مجادله‌

[1] مجمع البيان، ج 8، ص 517.

[2] هيچ چيز نيست مگر آنكه خزينه‌هايش نزد ماست و ما آن را نازل نمى‌كنيم مگر به اندازه‌اى معين. سوره حجر، آيه 21.